پت شاپ آنلاین الی | پت شاپ پرندگان – ارائه محصولات پرندگان زینتی
نویسنده: محمد رضا فصیحی سلام به همراهان همیشگی الی پت .من فاطمه هستم .مقاله ای که براتون آماده کردم یکی از مهم ترین نکات در نگهداری و جیره پرندگان شماست. همان طور که ویتامین ها نقش مهمی در سلامتی ما انسان ها دارند.وجود ویتامین در جیره غذایی پرندگان هم از اهمیت خاصی برخوردار است .در این جا ما به بررسی کمبود ویتامین A در پرندگان می پردازیم٬ که یکی از ویتامین های مهم برای سلامت پرنده می باشد.حتما نظرات و پیشنهادات خودتان را برای کامنت کنید.
ویتامین چیست ؟
ویتامین از واژه یونانی ویتا به معنی «زندگی» است. Vitalamine، یعنی آمینی که حیاتی بوده و برای ادامه زندگی ضرورت دارد. ويتامين مواد مخصوصی که در اغذیه مختلف وجود دارند و وجود آنها در جیره غذایی کاملاً ضروری است و کمبود آنها منجر به امراض مختلفی می‌شود. ویتامینها انواع بسیار دارند: آ، ای، ب ۱، ب ۲، ب ۶، ب ۱۲، بکمپلکس، ث، د، کا و غیره .
ویتامینها ترکیبات آلی هستند که به مقدار خیلی جزئی برای سوخت و ساز مواد غذایی و اعمال حیاتی بدن و رشد و نمو و ترمیم سلول های بدن ضرورت دارند. تغذیه ناقص و رژیم غذایی نامناسب سبب کمبود یا فقدان یک یا چند ویتامین می‌شود و به بیماری‌های مختلف مانند کوری در پرندگان ٬ سرگیجه وبهم خوردن تعادل و… می‌انجامد.
برخی از ویتامینها سبب جذب مواد غذایی در روده پرنده می‌شوند و بعضی نیز به عنوان کاتالیزور عمل می‌کنند. عمل آنها بر روی بافتهای اپی تلیال و همچنین استخوان بوده و در مجموع هر کدام از آنها از بروز یک عارضه جلوگیری می‌کند.
ویتامین ها در بدن وظایف ومختلفی را برعهده دارند و کمبود آنها عملکرد قسمت های مختلف بدن را مختل کرده و باعث ایجاد ناراحتی ها و بیماری های مختلفی می شوند. همچنین مصرف بیشتر از مقدار نیاز روزانه ویتامین ها نیز مضر بوده و عوارض نامطلوبی (overdose) را به جای می گذارند. ویتامین های مازاد نیاز روزانه بدن، اگر حلال در چربی باشند (A,D,E,K)، تا حدودی در کبد ذخیره می شوند و اگر حلال در آب باشند از طریق کلیه دفع می شوند.
مصرف مقادیر بسیار زیاد ویتامین ها، نه تنها فایده ای ندارد، بلکه باعث مسمومیت و ایجاد عوارض ناخواسته ای می شود. بهترین راه برای دست یابی به تمامی ویتامین ها استفاده از جیره غذایی متنوع است.
ماهیت ویتامین A چیست ؟
ویتامین A یکی از ویتامین های محلول در چربی است که از طریق جیره مناسب باید برای پرنده تامین گردد . این ویتامین در گیاهان به شکل فعال وجود ندارد و تنها فرم های پیش ساز آن بنام کاروتنوئیدها در گیاهان یافت می شوند. ویتامین A به سه فرم رتینول، رتینال و رتینوئیک وجود دارد. ویتامین A و پیش سازهای آن به سرعت توسط نور، حرارت، اکسیژن و اسیدها تخریب می شوند.
فرم های تجاری این ویتامین با استات، پالمیتات و یا پروپیونات ترکیب می شوند تا پایداری و شکل فیزیکی مناسب داشته باشند. کاروتن ها در برگ های سبز به فراوانی و در مقادیر کمتر در دانه ذرت زرد و برخی ریشه و غده ها مانند هویج به مقدار زیاد یافت می شوند.
این ویتامین یک آنتی اکسیدان می‌باشد و به رشد و ترمیم بافت کمک می‌کند و از همه مهم‌تر برای عملکرد مناسب چشم، شنوایی، پوست، استخوان‌ها و غشاهای مخاطی بسیار لازم است. این ویتامین در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد ولی در بیشتر دانه‌ها وجود ندارد. به کمبود ویتامین A ٬ هایپوویتامینوز A می‌گویند.
چه زمانی کمبود ویتامین A رخ می دهد ؟
پرندگانی که بیشتر جیره آن ها از مواد خاصی مثل دانه، آجیل، تخمه آفتاب گردان و به ویژه بادام زمینی تشکیل شده است .عموما به کمبود ویتامین A مبتلا می شوند.کمبود ویتامین A در پرندگان خانگی معمولا ناشناخته می ماند. برخی از پرندگان نیاز به ویتامین A ندارند. زیرا این ویتامین در بدن گونه هایی مانند Lories and lorikeets، در کبد تجمع می کند و موجب ایجاد آسیب کبدی می شود.
وقتی پرنده فقط با دانه‌ها تغذیه می‌شود٬ علائم ضعف در پرنده دیده می‌شود و پرنده مستعد ابتلا به بیماری‌های باکتریایی، ویروسی و قارچی می‌گردد. اگر بیماری‌های ثانویه درمان نشوند٬ باعث مرگ پرنده خواهند شد. در پرندگان زینتی هایپوویتامینوز A را می‌توان به راحتی با افزودن میوه و سبزیجات دارای Vitamin A رفع کرد.
کمبود ویتامین A چگونه منجر به بیماری در پرندگان می شود ؟
ویتامین A بر روی بافتهای پوششی دستگاه تنفس، گوارش تولید مثلی اثر بسزایی دارد. وقتی ویتامین A در غذا کم است و یا نیست، سلول‌های پوششی این دستگاه‌ها دچار تغییراتی شده و موکوس ترشح نمی‌کنند؛ بنابراین یکی از سدهای دفاعی این سیستم‌ها تخریب می‌شود و عوامل باکتریایی به این دستگاه‌ها حمله کرده و شروع به تقسیم شدن می‌نمایند.
اثرات این کمبود بستگی به این دارد که کدام سیستم زودتر درگیر می‌شود که در بیشتر مواقع دستگاه تنفسی درگیر می‌شود.
این بیماری در ابتدا به‌صورت پلاک‌ها و یا دانه‌های سفید در دهان و زبان پرنده دیده می‌شود. با پیشرفت عفونت این دانه‌های سفید متورم شده و آبسه ایجاد می‌کند؛ به گونه ای که کاملا دردناک می شود و پرنده قادر به بلعیدن و غذا خوردن نیست. بسته به اینکه چقدر این آبسه ها بزرگ شده باشند، ممکن است راه شکاف کام (کوآنال) را مسدود کنند و باعث تنفس دهانی پرنده شود و به دنبال آن ترشحات بینی زیاد و ورم‌های متعدد در اطراف چشم ایجاد می‌شود و در نهایت شکاف کام (کوآنال) بسته می‌شود. بعدازاین مرحله میکروارگانیسم در سراسر بدن بخش می‌شود.
اهمیت ویتامین ها در سلامت پرندگان
علایم کمبود ویتامین A در پرندگان
ازآن جایی که کمبود ویتامین A به تدریج در بدن پرنده اتفاق می افتد و به بنابراین علایمی که در زیر گفته می شود کاملا به تدریج رخ می دهد و زمانی که شما با آن مواجه می شوید به این معنا است که پرنده شما بیمار است و باید درمان شود .
- خس خس سینه
- عطسه
- مسدود شدن سوراخ های بینی با پوسته
- ترشحات بینی
- ورم چشم (گاهی اوقات همراه با ترشح است)
- کاهش اشتها
- اسهال
- کاهش وزن
- عق زدن مداوم و ناتوانی در بلع
- بد بو شدن دهان
- لزج شدن آب دهان
- ضربه زدن نوک ها هنگام تنفس
- تیره شدن رنگ پرها
- بیحالی
- افسردگی
- وجود دانه های سفیددر دهان
- سخت زایی و به هم چسبیدگی تخم ها
- حرکت ضربه‌ای دم
چگونه از کمبود ویتامین A در پرندگان جلوگیری کنیم ؟
همان طور که می دانید پیشگیری بهتر از درمان است و درخصوص پرندگان این موضوع بسیار حائز اهمیت است .زیرا پرندگان دارای سیستم تنفسی و گوارش بسیار حساسی می باشند و بسیاری از پرندگان مانند گونه های طوطی ٬ قناری و… مستعد بیماری هستند.در نتیجه برای پیشگیری از این عارضه یک جیره غذایی بسیار مناسب که ۶۵-۸۰٪ آن فرموله شده و ۱۵-۳۰ ٪ آن سبزیجات و مابقی از میوه ها٬ دانه ها تشکیل شده ٬ می تواند بسیار موثر باشد.
برای پرندگانی که دارای رژیم غذایی خاصی هستند حتما با دامپزشک مشورت شود.
مواد تشکیل دهنده جیره را حتما مورد بررسی قرار دهید زیرا برخی ویتامین ها ( بتاکاروتن) در بدن پرنده تبدیل به ویتامین A می شود .
چه موادی دارای ویتامین A می باشد ؟
منابع غنی از ویتامین A که قابل استفاده برای پرندگان است شامل موارد زیر است:
مواد غذایی دارای ویتامین A زیاد : عمدتاً میوه‌ها و سبزیجات زرد و نارنجی و سبزیجات برگ‌دار تیره ویتامین A بالایی دارند.
زردآلو، کلم بروکلی، طالبی، هویج، خربزه، انبه، شلیل، پاپایا، جعفری، هلو، سیب‌زمینی شیرین، اسفناج، شلغم، کدو زرد. فلفل قرمز٬ گل کلم ٬ چغندر ٬ قاصدک ٬ زرد تخم مرغ.
مواد غذایی دارای ویتامین A کم : سیب، موز، ذرت، انگور، کاهو، پرتقال، کدوحلوایی، سیب زمینی.سیب زمینی سفید.
چگونه کمبود ویتامین A در پرندگان را درمان کنیم ؟
درمان باید با مکمل های ویتامین A آغاز شود و میزان آن با توجه به دستور دامپزشک باشد. در صورت استفاده از مکمل های ترکیبی باید به میزان ویتامین A در ترکیب دقت شود .
برای درمان می توانید از کامل ترین ویتامین A موجود در بازار که ساخت شرکت لاتک می باشد به نام ویتامین A لاتک seri-a استفاده نمایید.همچنین ویتامین ad3e نیز در جبران کمبود ویتامین کمک شایانی می کند.
با توجه به این که کمبود ویتامین به کدام سیستم آسیب زده است و باعث بیماری ثانویه شده است٬ که عمدتا بیماری میکروبی می باشد٬باید از یک آنتی بیوتیک مناسب استفاده شود .تا جواب کشت و آنتی بیوگرام مشخص شود .در برخی موارد به دلیل حاد بودن شرایط پرنده ٬ باید بستری شود .
برای درمان حتما باید جیره غذایی پرنده عوض شود و متناسب با شرایط پرنده جیره درست تجویز شود .اصلاح جیرهٔ غذایی با استفاده از جیرهٔ غذایی متعادل و پلت های غنی سازی شده با مواد غذایی و ویتامین ها و عناصر معدنی و همچنین استفاده از مواد غذایی تازه پیشنهاد می شود. اگر از مواد دانه ای برای تغذیهٔ پرنده استفاده می شود، مقدار آن کم باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر از پرندگان زینتی صفحات زیر را بخوانید:
