اهمیت ویتامین ها در سلامت پرندگان

سلام به همه دوستان و همراهان محترم الی پت .من فاطمه هستم .مقاله ای که تقدیم نگاه پر مهرتان می گردد شامل مطالب بسیار مهم و ضروری برای سلامت پرندگان خانگی وکبوتران مسابقه ای شماست .نظرات وپیشنهادات خودتون با ما در میان بگذارید.

نقش ویتامین ها در پرندگان

ویتامین نوعی ترکیب طبیعی است که برای بقای حیات به میزان اندکی از آن نیاز داریم. اکثر ویتامین­‌ها باید از طریق غذا به بدن برسد. زیرا یا بدن به اندازه­ کافی ویتامین تولید نمی­‌کند یا اصلا تولید نمی­‌کند.نیاز هر جاندار به ویتامین متفاوت است .برخی از جانداران قادر به ساخت برخی ویتامین ها به میزان اندکی می باشند وبرخی قادر به ساخت انواع ویتامین ها نمی باشند .

ویتامین­‌های مختلف وظایف گوناگونی برعهده دارند و مقدار مورد نیاز هر یک متفاوت است. در این مقاله به این پرسش‌­ها پاسخ می­‌دهیم که ویتامین چیست، چه کارکردی دارد و کمبود آن ها باعث چه بیماری در پرنده می شود و کدام غذاها حاوی چه نوع ویتامینی هستند.

ویتامین چیست ؟

ویتامینها،ترکیبات آلی هستند که به مقدار خیلی جزئی برای سوخت و ساز مواد غذایی،اعمال حیاتی بدن،پرورش و تندرستی ضرورت دارند.تغذیهٔ ناقص و رژیم غذایی نامناسب،سبب کمبود یا فقدان یک یا چند ویتامین می‌شود و دلیل بیماری‌های مختلفی مانند بری بری و پلاگر خواهد شد.

ویتامین‌ها سبب تسهیل دگرگشت (سوخت و ساز بدن یا متابولیزم) می‌شوند و رشد و نمو و ترمیم یاخته‌های بدن را میسر می‌کنند. برخی از ویتامین‌ها سبب جذب مواد غذایی در روده می‌شوند و بعضی نیز به عنوان کاتالیزور عمل می‌کنند. عمل آنها بر روی بافت‌های پوششی (اپی تلیال) و همچنین استخوان بوده و در مجموع هر کدام از آنها از بروز یک بیماری جلوگیری می‌کنند.کلمهٔ ویتامین از واژه یونانی ویتا به معنی «زندگی» است.

ویتامین از دو ویژگی زیر برخوردار است:

• دارای ترکیب ارگانیک است.
• دارای ماده‌ای­ مغذی و ضروری است که بدن نمی­‌تواند به مقدار کافی آن را تولید کند و باید از طریق غذا این کار را انجام دهد.

چند نکته کوتاه درمورد ویتامین ها :

• تا به امروز ۱۳ نوع ویتامین شناخته شده است.
• ویتامین­‌ها یا محلول در آب یا محلول در چربی هستند.
• ذخیره­ ویتامین­‌های محلول در چربی نسبت به ویتامین‌­های محلول در آب برای بدن آسان­‌تر است.
• ویتامین‌­ها همیشه حاوی کربن هستند.
• غذا بهترین منبع ویتامین است؛ اما ممکن است پزشک به بعضی از افراد مصرف مکمل را پیشنهاد دهد.

انواع ویتامین ها و کاربرد آن ها

ویتامین A

ویتامین آ (A) یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است. ویتامین‌های آ یا رتینول، رتینال و چهار کاروتنوئید برای رشد بدن مخصوصاً در جوجه ها و کار صحیح دستگاه ایمنی و مخاط مثل مخاط روده و جلوگیری از عفونت‌ها (عفونت‌های تک‌یاخته‌ای یا باکتریایی) و ضد کرم و بهبود بینایی و حفظ سلامتی سطح چشم، دفاع از بدن و سلامتی پوست است. ویتامین A به شکل خالص در منابع گیاهی وجود ندارد بلکه پیش سازهای آن یعنی کاروتن‌ها به اشکال مختلف در گیاهان وجود دارند.ویتامین A در ساختمان اجزای مهم بافت های پوششی دخالت دارد .و همچنین یکی از رنگ های موجود در چشم دارای ویتامین A است .ویتامین A از شب کوری جلوگیری می کند.

علايم کمبود ویتامین A

علائم کمبود آن در پرنده ها بهم خوردن تعادل ماهیچه ، تجمع اسیداوریک در میزنای و کلیه ها و کاهش رشد است.کمبود ویتامین A در مرغان و کبوترهای تخمگذار سبب کاهش تخمگذاری و جوجه دهی می شود و همچنین باعث بروز علائمی چون التهاب ملتحمه، ترشحات چرکی از چشم و بینی ، و به هم چسبیدن پلک ها با ترشحات غلیظ التهابی می شود. در موارد کمبود شدیدتر ویتامین A ، نکروز و کراتینه شدن مخاط مجاری گوارشی و تنفسی رخ می دهد.

زمانی که پرنده شما با بیماری کوکسیدوز، یا اسهال خونی مواجه است بایستی میزان ویتامین A در جیره افزایش یابد، زیرا در حالت بیماری اولاً به علت ضایعات سلولهای روده سرعت تبدیل کاروتن A کاهش می یابد و ثانیا عامل بیماری کوکسیدوز سبب تجزیه ویتامین A می گردد .

از جمله غذاهای سرشار از ویتامین آ می­‌توان به جگر، روغن جگر ماهی کاد، هویج، بروکلی، سیب‌­زمینی شیرین، کره، کلم‌­پیچ، اسفناج، کدو تنبل، کلم سبز، بعضی پنیرها، تخم مرغ، زردآلو، طالبی و شیر اشاره کرد.

نکته: مصرف بیش از حد ویتامین A باعث زدودن ویتامین‌هایی نظیر E و D3 می‌شود، بنابراین حتماً سطح مصرفی آن‌را بالانس نگه دارید.

ویتامین B۱

ویتامین B۱ محلول در آب است .ویتامین B۱ یا «تیامین» برای آزاد کردن انرژی از چربی‌ها، پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها مورد نیاز است. این ویتامین، اعمال متابولیکی مختلفی را در سیستم اعصاب، سلول‌های خونی و عضلات انجام می‌دهد. این ویتامین برای رشد جوجه ها و باروری ضروری است. این ویتامین برای متابولیسم مناسب کربوهیدرات ها ضروری است.

پرنده که دچار کمبود این ویتامین باشند ، علایمی مانند بی اشتهایی ، کاهش وزن ، پایین افتادن بال ها و فلج عضلات بروز می دهند. در این شرایط، پرنده روی پاهای خم شده می نشینند و سر خود را به عقب خم می کنند که به این حالت اصطلاحاً بیماری ستاره نگری (Star-Gazing Position) گفته می شود. کمبود موجب ورم روده ،به دنیا آمدن جوجه های ضعیف و دارای لرزش می شود که ظرف چند روز پس از خروج از تخم تلف می شوند.احتياجات جوجه هاي جوان بيشتر از مرغان بالغ است ولي به علت اينكه قسمت اعظمي از جيره آنها از تشكيل مي دهند با كمبود آن مواجه نمي شوند . بيشتر گياهان و بافت هاي حيواني منابع غني از تيامين هستند.

از جمله غذاهای سرشار از ویتامین ب می‌­توان به مخمر، گوشت خوک، غلات صبحانه، تخم آفتاب­گردان، برنج قهوه‌ای، گندم غنی­‌شده، مارچوبه، کلم‌­پیچ، گل­‌کلم، سیب­‌زمینی، پرتقال، جگر و تخم مرغ اشاره کرد.

ویتامین B2

این ویتامین در آب حل می شود و یکی از ویتامین هایی است که در جیره های معمولی کمبود آن بیشتر مشهود است ، به همین دلیل جیره های معمولی بایستی با مکمل های ریبوفلاوین تکمیل شوند . جوجه هایی که با کمبود این ویتامین مواجه هستند رشد کمتری دارند و به یک نوع شلی به نام فلجی خمیدگی ناخن ها مبتلا می شوند  ریبوفلاوین در ساختار آنزیم ها و بنابراین در متابولیسم ، نقشی حیاتی دارد. ریبو فلاوین در کارخانجاتی که آنتی بیوتیک و سایر ترکیبات داروئی را می سازند تهیه می گردد .

علایم کمبود ویتامین B2

کمبود موجب اختلالات تنفسی وگوارشی در پرنده و ضعیف شدن آن می گردد ،سبب بدنیا آمدن جوجه ها فلج یا جمع شدگی پنجه پا می گردد.. کمبود این ویتامین در جیره مرغان و کبوتران مادر سبب کاهش جوجه دهی می شود .

از جمله غذاهای سرشار از ویتامین ب  ۲ می­‌توان به مارچوبه، موز، خرمالو، بامیه، چغندر، پنیر کوتاژ، شیر، ماست، گوشت، تخم مرغ، ماهی و لوبیا سبز اشاره کرد.

ویتامین B3

ویتامین B3 محلول در آب می باشد .ویتامین ب۳ نوعی ویتامین از دسته ویتامین‌های گروه ب است که سه نوع دارد: نیکوتینامید، نیاسین و نیکوتینامید ریبوزید.هر سه نوع ویتامین یاد شده، در بدن مبدل به نیکوتین‌آمید آدنین دی‌نوکلئوتید (NAD) می‌شوند. مادهٔ NAD برای حیات بشر ضروری است و بدن قادر نیست آنرا بدون حضور ویتامین ب۳ یا تریپتوفان بسازد. نیکوتینامید ریبوزید در سال ۲۰۰۴ میلادی کشف شد. به این گروه سه تایی از ویتامین‌ها، گاهی ویتامین ب۳ کمپلکس گفته می‌شود.

کمبود موجب کاهش میزان جوجه درآوری می شود. معمولاً به علت استفاده از مایع پروتئینی نامرغوب و کمبود اسید آمینه تریپتوفان بروز کند.

از جمله غذاهای سرشار از ویتامین ب-۳ می­‌توان به جگر، دل، کلیه، مرغ، گوشت گاو، ماهی (تن، سالمون)، شیر، تخم مرغ، آووکادو، خرما، گوجه فرنگی، سبزیجات برگدار، بروکلی، هویج، سیب­‌زمینی شیرین، مارچوبه، آجیل، غلات کامل، حبوبات، قارچ و مخمر آبجو اشاره کرد.

ویتامین B5

این ویتامین محلول در آب است و در ترکیب با سیستیمین و ATP ، کوآنزیم آ را به وجود می‌آورد.تبدیل اسید پانتوتنیک (ویتامین ب۵) به فسفوپنتتین توسط آنزیم پنتوتنات کیناز اولین مرحله در تولید کوآنزیم آ در جانداران است. ویتامین ب۵ برای متابولیسم کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها ضروری است و در سنتز هورمون‌ها نقش دارد. به علاوه، این ویتامین موجب رشد و مقاومت پوست و غشاهای مخاطی می‌شد. ویتامین ب۵ توسط گرما از بین می‌رود.

 اين ويتامين براي رشد ضروري است . در جيره هايي كه قسمت اعظم آن را ذرت تشكيل مي دهد كمبود اين ويتامين بيشتر مشهود است . زيرا اولاً ذرت داراي مقدار ناچيزي نياسين است و ثانياً مقدار تريپتوفان آن نيز كم است ، لذا امكان تبديل اين اسيد آمينه به نياسين ضعيف است . كمبود اين ويتامين سبب كاهش رشد و بروز پروسيس مي شود.

علایم کمبود ویتامین ب ۵

التهاب زبان و دهان ، كاهش اشتها ، كاهش رشد پرها و بهم خوردن تعادل بدن از ديگر علائم كمبود اين ويتامين است و همچنین کم خونی ،ضعف ایمنی ، موجب بروز پرهای غیر عادی همراه با خونریزی زیر پوست می گردد ،اختلال در رشد جوجه ها در مرحله سوم رشد جنینی می گردد.

ازجمله غذا های سرشار از ویتامین ب ۵ در سبوس گندم ،آردذرت،زرده تخم مرغ،حبوبات ،غلات،ومیوه ها.

ویتامین B6

ویتامین ب۶ از ویتامین‌های محلول در آب بوده و به حرارت و اسید مقاوم است، البته اکسیداسیون، قلیا و نور فرابنفش به ویتامین B۶ آسیب می‌رساند. تقریباً ۵۰ درصد ویتامین در روند پختن و فرآوری از بین می‌رود. برای متابولیسم مناسب آمینواسیدها، وجود این ویتامین ضروری است. پيريدوكسين براي سه گروه مختلف از اين ويتامين يعني پيريدوكسول ، پيريدوكسال و پيريدوكسا آمين كه همگي داراي اعمال متابوليكي مشابهي در بدن هستند بكار مي رود.

کمبود سبب ضعف وکم خونی،ضعف اعصاب ،درد شکم پرنده،و به سبب نقش مهمش در رشد اولیه جنین, موجب افزایش مرگ میر جنین می شود. جیره های غذایی حاوی پروتئین زیاد به طور ثانویه موجب کمبود این ویتامین می شود. کمبود همزمان این ویتامین و ماده معدنی منگنز می توانید موجب بزرگ شدن مفصل خرگوشی (مفصل بالای ساق پای پرنده) شده و منجر به در رفتگی پا به یک طرف گردد. كمبود شديد اين ويتامين باعث عدم تعادل در راه رفتن ، حركت در هر جهت بدون اراده ، تشنج و مرگ مي گردد. در پرنده بالغ كاهش اشتها ، كم شدن سريع وزن و مرگ ديده مي شود . كمبود جزيي اين ويتامين باعث كاهش تخمگذاري و جوجه دهي مي گردد.

ویتامین ب ۶ را می توان در جوانه گندم ،تخم مرغ وسبزیجات ومیوه جات یافت.

ویتامین B7

بیوتین یا ویتامین ب۷ یکی از ویتامین‌های گروه ب است. این ویتامین محلول در آب با نام ویتامین اِچ نیز شناخته می‌شود.بیوتین یک کوآنزیم است که در متابولیسم اسیدهای چرب، کربوهیدرات‌ها و اسیدهای آمینه، و همچنین سنتز ویتامین‌های ب۶ و ب۱۲ نقش دارد.این ویتامین دارای یک هستهٔ ایمیدازول می‌باشد. قرص بیوتین با نام‌های اختصاصی ویتامین B7 و ویتامین H شناخته می‌شوند. طبیعی است که این ویتامین مانند ویتامین‌های دیگر در بدن به مقدار کافی یافت شود.

علایم کمبود بیوتین

کمبود باعث پرها دارای رشد نامنظم وشکننده ،ریزش پرها زیاد می شود،کاهش پر درآوری با پرهای کم پشت، خشکی وچروکیدگی پوست پرنده،التهابات وعفونت پوستی،بی اشتهایی ،ضعف ،کم خونی، مرگ و میر جنینی وتولد جوجه های ضعیف که اکثرا تلف می شوند، تغییر شکل منقار به صورت منقار طوطی و کوتاه شدن استخوان ها می شود ،

مواد غذایی غنی از بیوتین زرده تخم مرغ ،گل کلم ،بادام زمینی،ومقدار کمی در ذرت وحبوبات می باشد.

ویتامین B9

اسید فولیک یا فولیک اسید که به نام‌های ویتامین B۹ یا ویتامین B_c یا فولات نیز خوانده می‌شود، یکی از ویتامین‌های ب است. این ویتامین که برای بسیاری از اعمال بدن از جمله سلامتی سیستم عصبی، خون و یاخته‌ها حیاتی و اساسی است، می‌تواند به روش تزریقی یا خوراکی مصرف شود و بدن را در مقابل بیماری‌های قلبی، نقصهای مادر زادی، پوکی استخوان و سرطان‌های مشخصی حفظ می‌کند.در سلامت وشادابی پوست وپر وساق پا های پرنده مفید است

علایم کمبود اسید فولیک

کمبودش موجب کم خونی می شود این ویتامین همراه با B12 جهت تکثیر گلبولهای قرمز ضروری است ، موجب مرگ و میر جوجه در دوره اولیه رشد در اثر کم خونی و گاهی مرگ و میر در هنگام خروج جوجه از تخم می شود. التهاب پوستی وریزش پرها ،کاهش رشد پر،اختلالات تولید مثلی مثل کاهش باروری،وبروز بعضی از علایم عصبی در پرنده از عوارض کمبود اسید فولیک (ب۹ ) می باشد و گاهی معمولاً بر اثر مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک بروز می کند. زیرا آنتی بیوتیک موجب از بین رفتن باکتریهای روده ای که مسئول ساختن این ویتامین هستند , می شود.

غذاهای سرشار از ویتامین ب – ۹ می­‌توان به سبزیجات برگ‌دار، حبوبات، جگر، مخمر نان، بعضی غلات غنی­‌شده و تخمه آفتاب­گردان اشاره کرد. بعضی غذاهای مفید و آبجو حاوی مقدار متوسطی از ویتامین ب – ۹ هستند.

ویتامین B12

ویتامین ب۱۲ یا کوبالامین از مهمترین ویتامین‌های مورد نیاز برای حیات موجودات زنده است. این ویتامین برای تکثیر سلولی (خون‌سازی) و عملکرد سیستم عصبی از طریق سنتزِ میلین (Myelinogenesis) ضروری است.

علایم کمبود ویتامین ب ۱۲

در جوجه های در حال رشد کمبود  سبب کاهش اضافه وزن  و مصرف خوراک که با پرآوری ضعیف  و اختلالات عصبی همراه است . هر چند که کمبود  این ویتامین می تواند  منجر به پروسیس شود ،  ولی این حالت احتمالا اثر ثانویه ای است  که مربوط به کمبود جیره ای  متیونین ، کولین ، بتائین به عنوان منابع گروه متیل  می شود . ویتامین b12 سبب بهبود پروسیس  از طریق تاثیر بر ساخت گروهای متیل  می شود . کمبود آن موجب کندی رشد ، ضریب تبدیل نامناسب و افت قابلیت جوجه درآوری می شود. میزان مرگ و میر جنین در هفدهمین روز انکوباسیون به اوج می رسد. ممکن است میوتروفی ساق و خونریزی در غشای آلانتوئیس جنین نیز مشاهده شود.

منابع غنی از ویتامین ب – ۱۲ می‌­توان به ماهی، صدف، گوشت، ماکیان، تخم مرغ، شیر و لبنیات، بعضی غلات صبحانه­ غنی‌­شده و مخمر مغذی غنی­‌شده اشاره کرد.

ویتامین D3

ویتامین د یا ویتامین دی  یکی از ویتامینهای لازم برای بدن و از ویتامین‌های محلول در چربی است، که به رشد و استحکام استخوانها از طریق کنترل تعادل و افزایش میزان جذب کلسیم و فسفر و منیزیم کمک می‌کند.نورِ خورشید ظهر (حدود ساعت ۱۰ تا ۳) منبع اصلیِ این ویتامین است که کوله کلسیفرول یا همان ویتامین دی۳ را در لایه‌های ژرف‎تر روپوست (اپیدرم: Epidermis) توسط یک واکنش شیمیایی وابسته به تابش خورشید به‎ویژه پرتو فرابنفشِ بی (UVB) است می‎سازد.

علایم کمبود ویتامین D

کمبود این ویتامین سبب بروز بیماری را راشیتیسم مشابه با نوعی که از کمبود کلسیم و فسفر بوجود می آید می گردد . در استخوانهای در حال رشد کلسیم به خوبی رسوب نمی کند ، رشد کم می شود و راه رفتن مختل می گردد.کمبود ویتامین D در مرغان تخمگذار و کبوترها سبب کاهش در تخمگذاری و نازک شدن پوسته تخم می گردد .جنین حاصله از اینگونه تخم مرغها کامل نیست زیرا نمی تواند کلسیم مورد نیاز خود را بدست آورد .

اگر جیره طیور فاقد ویتامین D باشد ، ویتامین D که در اثر تابش آفتاب در بدن ساخته می شود قادر به رفع کمبود این ویتامین نخواهد بود . پیش ویتامین D یعنی 7- دی هیدروکلسترول در اثر اشعه آفتاب به ویتامین D تبدیل می شود و این ویتامین از زیر پوست و یا به وسیله منقار پرنده از غده پرین جذب می گردد . ویتامین D به فرمهای مختلف یعنی D2 و D3 وجود دارد . D2 در اثر تابش خورشید از ارگوسترول موجود در گیاهان بوجود می آید در صورتی که D3 در اثر تابش خورشید بر 7 – دی هیدروکلسترول در بدن حیوانات بوجود می آید.

کبوترداران باید بدانند که حمام آفتاب در نرم کردن کت و کول کبوتر بسیار حايز اهمیت است .

از جمله منابع خوب ویتامین دی می­‌توان به قرار گرفتن در معرض اشعه­ فرابنفش نور خورشید یا سایر منابع جذب ویتامین دی در پوست اشاره کرد. ماهی چرب، تخم مرغ، جگر گاو و قارچ نیز حاوی ویتامین دی است.

ویتامین E (توكوفرول)

این ویتامین همچون ویتامین C خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و اثر شیمیایی مخربی که به بافت‌های بدن لطمه می‌زند را از بین می‌برد. ویتامین E در لایه چربی دیواره سلول و داخل سلول قرار می‌گیرد، از تخریب دیواره سلول جلوگیری  و از غشای سلول ها محافظت می کند.
از آنجا که بیشتر فرایندهای متابولیکی بدن که باعث رشد سلول های ماهیچه ای می شوند به سلامت غشای سلولی وابسته هستند، این ویتامین اهمیت بسزایی دارد. ویتامین های محلول در چربی برخلاف ویتامین های محلول در آب از راه ادرار دفع نمی شوند و در بدن و به ویژه در کبد ذخیره می شوند، به همین دلیل اختلالات حاصل از کمبود آن ها دیرتر ظاهر می شود.

برای باروری چه در ماده و چه نر و نیز در ساخت سیستم عصبی و ماهیچه‌ای و کارکرد آن‌ها نقش اساسی دارد. برای همین، در موسم جوجه‌کشی بسیار لازم و کارآمد است.

علایم کمبود ویتامین E

از جمله عوارض کمبود این ویتامین می توان گفت باعث افزایش احتمال مشکلات قلبی و عروقی و اختلالات تولید مثلی می‌شود.همچنین کمبود ویتامین  E باعث بی رنگ شدن پرها می‎شود. یکی دیگر از عوارض دیگر کمبود ویتامین E خونریزی می‎باشد که ممکن است در مغز یا به وسیله لکه‎های وسیعی در زیر پوست و شکم پیدا گردد.

توجه کنید میزان ویتامین E را صرفاً بایستی در دوره‌ی جوجه‌کشی بالا برد. مصرف بیش از اندازه می توان گفت باعث رسوب کلسیم در استخوان‌ها و همچنین موجب اختلال در ذخیره ویتامین  Aدر کبد می‌شود و حتی مصرف بیش از اندازه آن خطر مرگ به همراه دارد.

از جمله غذاهای سرشار از ویتامین ای می‌­توان به کیوی، بادام، آووکادو، تخم مرغ، شیر، آجیل، سبزیجات برگ‌دار و سبز، روغن سبزیجات که حرارت ندیده باشد، جوانه­ گندم و غلات کامل اشاره کرد.

ویتامین K

ویتامین کا (K) به گروهی از ویتامین‌های محلول در چربی گفته می‌شود که در لختگی خون نقش دارند. ویتامین K در برابر ابتلا به کوکسیدیوز ، اثرات محافظتی دارد.

علایم کمبود ویتامین K

کمبود این ویتامین باعث می گردد که خون منعقد نشود و در بعضی مواقع پرنده در اثر خونریزی تلف می گردد . پرنده بالغ در این مورد با خطرات کمتری روبرو هستند . ولی جوجه هایی که جیره مادر آنها از لحاظ ویتامین K فقیر است به خونریزی حساس می باشند و زمان انعقاد خون آنها افزایش می یابد .

از جمله غذاهای سرشار از ویتامین کا می‌­توان به سبزیجات برگ‌دار و سبز، آووکادو و کیوی اشاره کرد. جعفری حاوی مقادیر زیادی ویتامین کا است.

کولین یا ویتامین ب ۴

کولین جزئی از ویتامین‌های گروه ب (ویتامین ب ۴) می‌باشد. کولین برای متابولیسم و سوخت و ساز چربی لازم است و برای سوزاندن چربی در بدن مصرف می‌شود. این ماده بسیار مهم می‌باشد. اگر مقدار کولین در بدن شما خیلی کم باشد، چربی اضافی در کبد جمع می‌شود. كولين همراه با منگنز ، اسيد فوليك ، اسيد نيكو تينيك و بيوتين براي جلوگيري از پروسيس لازم است . نياز به اين ويتامين از تمام ويتامين ها بيشتر است ولي در مواد غذا به مقدار كافي وجود دارد.

علایم کمبود ویتامین ب ۴

کمبود کولین کلراید موجب بروز اختلالی به نام پروزیس (Perosis) می شود که علایم آن عبارتند از تورم اطراف مفصل خرگوشی ، صاف شدن مفصل تیبیومتاتارسال ، خم شدگی متاتارسال و جداشدگی تاندون آشیل از کوندیل. در کبد پرنده که دچار کمبود کولین کلراید هستند، مقادیر زیادی چربی تجمع پیدا می کند.

منابع غنی از این ویتامین مخمر ، روغن ماهی و کولین کراید سنتتیک می باشد.