بیماری کبد در پرندگان

• کمبود اشتها
• عدم تحرک
• کاهش وزن
• ضعف
• اورات سبز وزرد
• اسهال
• آسیت
• افسردگی
• انعقاد خون
• افزایش نوشیدن آب -تشنگی مفرت
• افزایش ادرار
• تیره شدن پرها
• پرهای غیر طبیعی رنگی و ژولیده
• دمای بدن پایین
• خون لیپمیک
• برداشتن پر در امتداد تنه به دلیل درد در ناحیه
• تنگی نفس
• حالت کاتاتونیک
• مرگ
• شکم متورم و پف کرده

از آنجایی که علائم بالینی معمولی غیراختصاصی و توصیف کننده بسیاری از بیماری‌های مختلف هستند، آزمایش‌های تشخیصی بسیار توصیه می‌شود. در هر صورت، اگر پرنده شما نشانه ای از بیماری را نشان داد، در اسرع وقت به دامپزشکی مراجعه کنید، زیرا تا زمانی که مشکل پیشرفت نکرده باشد، بسیاری از علائم ظاهر نمی شوند.

انواع بیماری کبدی

بیماری های کبدی را می توان به سه وضعیت مختلف طبقه بندی کرد:

کاهش عملکرد کبد، کلستاز و پارگی سلول های کبدی.

هر یک از این سه می تواند به طور جداگانه یا با هم رخ دهد. پارگی سلول های کبدی شامل آزاد شدن آنزیم های داخل سلولی است که منجر به افزایش سطوح در خون می شود. کاهش عملکرد کبد می تواند در هر زمانی رخ دهد و لازم نیست با پارگی سلول های کبدی همراه باشد. دامپزشک باید آزمایش عملکرد کبد را برای تعیین عملکرد انجام دهد. کلستاز زمانی رخ می دهد که سیستم صفراوی به طور جزئی یا کامل مسدود شده باشد.

بیماری کبد می تواند توسط عوامل متعددی ایجاد شود. بیماری کبد می تواند از ناهنجاری های مادرزادی، تروما، انگل ها، سموم، عوامل عفونی، نئوپلازی و اختلالات متابولیکی باشد. در بسیاری از موارد، به دلیل چگونگی پیشرفت بیماری کبد، تشخیص علت دقیق آن دشوار است.

اختلالات کبدی می تواند همچنین ناشی از عفونت های باکتریایی، قارچی، ویروسی، تک یاخته ای و انگلی باشد. سایر علل بیماری کبدی عبارتند از تومورها، اختلالات گردش خون، کمبود یا زیاده روی در تغذیه و انواع سمیت ها مانند سمیت فلزات سنگین، مایکوتوکسین ها (سموم ناشی از کپک)، سموم گیاهی و مواد شیمیایی سمی.

رژیم های غذایی که عمدتاً از دانه ها و بادام زمینی تشکیل شده است معمولاً با بیماری کبد چرب در پرندگان خانگی مرتبط است. این می تواند منجر به سیروز (اسکار) یا فیبروز (تجمع بیش از حد بافت) کبد شود.

هیچ آنزیم کبدی خاصی وجود ندارد که در هر گونه پرنده و در هر موردی افزایش یابد. در موارد کاهش عملکرد کبد، دامپزشک باید آزمایش اسیدهای صفراوی را برای بررسی وضعیت کبد انجام دهد. اگر سطوح بالا باشد، این نشان دهنده کاهش عملکرد کبد است. سطح پروتئین کل، به ویژه آلبومین نیز باید بررسی شود، زیرا کاهش سطح آن می تواند نشان دهنده کاهش عملکرد کبد باشد.

• شمارش کامل خون (CBC) ممکن است عفونت، کم آبی، کم خونی و وجود سموم را نشان دهد.
• آزمایش شیمی خون ممکن است برای اندازه گیری آنزیم های کبدی پرنده برای تعیین وجود بیماری کبدی استفاده شود.
• سطح اسید صفراوی ممکن است برای ارزیابی عملکرد کبد بررسی شود.
• برای شناسایی بیماری های عفونی خاص ممکن است از آزمایش سرولوژی و DNA خاص استفاده شود.
• رادیوگرافی (اشعه ایکس) ممکن است برای ارزیابی اندازه، تراکم و موقعیت کبد استفاده شود.
• اگرچه سونوگرافی در پرندگان محدود است، اما می توان از آن برای ارزیابی برخی از اندام های شکمی از جمله کبد استفاده کرد، اما به اندازه بیمار نیز بستگی دارد.
• با لاپاراسکوپی (استفاده از دوربین در داخل بدن)، کبد ممکن است به طور مستقیم مشاهده شود.
• بیوپسی کبد که توسط پاتولوژیست ارزیابی می شود ممکن است برای تعیین وضعیت کبد در سطح سلولی برای تشخیص وضعیت کلیه و احتمالاً علت بیماری مورد نیاز باشد.

متأسفانه برخی از بیماری ها در پرندگان به موقع توسط صاحب آن تشخیص داده نمی شود و منجر به مرگ می شود. در این مورد، با انجام کالبد گشایی (کالبد شکافی دامپزشکی) تشخیص داده می شود.

از آنجایی که کبد زمانی که ساختارش دست نخورده است قادر به بازسازی خود است، درمان شامل پایدار و قوی نگه داشتن کبد است. دامپزشک می خواهد غشاهای سلولی هپاتوسیت را تثبیت کند و فیبروز را به حداقل برساند تا تأثیر مثبتی بر کبد داشته باشد. داروهایی وجود دارد که دامپزشک ممکن است علاوه بر مکمل‌ها و درمان‌های طبیعی مانند خار مریم به پرنده شما تجویز کند.

دامپزشک نه تنها به درمان بیماری کبد نیاز دارد، بلکه باید علت زمینه ای این بیماری را نیز درمان کند. او می تواند درمان های حمایتی پرنده شما را ارائه دهد تا او را راحت نگه دارد در حالی که دامپزشک نیز شرایط خاص را درمان می کند. برای مثال، اگر یک عفونت انگلی باعث بیماری کبدی شود، او می خواهد علاوه بر درمان هایی که در حال حاضر به آن نیاز دارد، آن را نیز درمان کند. همچنین، باید محیطی را برای پرنده خود فراهم کنید که برای بازسازی کبد مناسب باشد.

بسته به علائم پرنده، دامپزشک شما ممکن است نیاز به ارائه داروهای ضد درد، مایع درمانی، گرما، تغذیه کمکی، اکسیژن درمانی و حتی تزریق خون داشته باشد.

درمان دامپزشک ممکن است شامل اصلاح رژیم غذایی،مکمل های غذایی، افزایش ورزش و احتمالا بستری شدن در بیمارستان با درمان حمایتی (مایعات و ویتامین ها) به همراه داروهای آنتی بیوتیک، ضد ویروسی یا ضد انگلی در صورت نیاز باشد. گاهی اوقات، این بیماری قابل درمان نیست، فقط می توان کیفیت زندگی پرنده را بهبود بخشید. استفاده از محصولات هومیوپاتی یا طبیعی ممکن است برای حمایت از کبد بیمار مفید باشد، اما فقط باید تحت راهنمایی یک دامپزشک پرندگان استفاده شود.

کلا آخر

همان طور که می دانید در بین پرندگان طوطی سانان بیشتر به بیمار کبدی دچار می شوند .معمولا بیماری کبدی در اثر دانه های چرب ایجاد می شود که باعث ایجاد کبد چرب در پرنده می شود .باعث استفاده از محصولات اسیدی فایر و بازی و ورزش و فعالیت به اندازه می توانید از این عارضه جلوگیری نمایید.همچنین استفاده مداوم و متوالی در کل سال از کبد شور مخصوص در زمان هایی که تغذیه چرب وگرم است ویا از آنتی بیوتیک استفاده شده است٬  بشدت توصیه  می شود.