سلام به همراهان همیشگی الی پت .من فاطمه هستم .در این مقاله قصد داریم براتون یکی از مشکلات بسیار مهم در پرندگان را مورد بررسی قرار دهیم . میخچه پا و نشیمن در پرندگان ٬ موضوع به نظر ساده ولی مهمی است که در هنگام پرورش پرندگان حتما به آن برخورده اید.در این مطلب ما به بررسی کامل این بیماری و علت و درمان آن می پردازیم . نظرات و پیشنهادات خودتان را برای ما ارسال نمایید.
میخچه پا یکی از بیماری هایی است که می تواند در کسب و کار افرادی که در پرورش طیور یا آماده سازی کبوتر برای مسابقات یا پرورش سایر پرندگان هستند٬ ضربه مهلکی وارد نماید .حتی ممکن است تلفاتی را نیز به همراه داشته باشد .میخچه پا به دلایل مختلفی در پرندگان ایجاد می شود که یکی از آن های می تواند محیط نامناسب برای نگهداری باشد.
میخچه پا در پرندگان چیست؟
چرا میخچه پا در پرندگان ایجاد می شود ؟
درجه بندی میخچه پا در پرندگان بر اساس شدت آن
درجه ۱: از بین رفتن یکپارچگی پوست کف پا ( سطح براق، قرمز و یا ساییدگی کوچک)
درجه ۲: عفونی شدن لایه زیرین پوست در تماس با سطح زمین بدون هیچگونه تورم
درجه ۳: آبسه و تورم، تجمع چرک و سروز در داخل ضایعه
درجه ۴: عفونت شدید همراه با ترم بافتهای عمقی. در این سطح زخم مزمن بوده و ممکن است به دنبال آن التهاب تاندون، آرتریت و یا استئومیلیت رخ دهد.
درجه ۵: تغییرات شکلی پا و ازکارافتادن عملکرد طبیعی پا
علائم میخچه پا در پرندگان چگونه ظهور می کند ؟
برای متوجه شدن این عارضه در پرندگان باید به عوامل متعددی توجه نمایید.
اولین علائمی که از خود بروز میدهد تغییر رنگ در کف پوست پا است. میخچه معمولاً به صورت زخم یا ساییدگی در زیر پای پرنده نمایان می شود. اما توجه داشته باشید تمامی شرایط برای مراحل اولیه میخچه است.
در برخی از مواقع شدت و درجه التهاب مخیچه به قدری زیاد است که پرنده را بی تاب می کند. احساس درد در برخی از مواقع ممکن است باعث تغییر رفتار در پرنده شود. هر چه شدت میخچه و درجه بالاتر باشد، پرنده بیشتر اذیت خواهید خواهد شد.
علایم بالینی
دراین قسمت بیشتر به علایم ظاهری این عارضه می پردازیم تا برای شما که به پرورش پرنده مشغول هستید قابل درک تر و تشخیص آن راحتتر باشد .
- زخمهای قهوهای/سیاه در کف پا
- تورم
- لنگش
- عدم تمایل به حرکت
- بیاشتهایی
- گوشهگیری
- تغییرات رفتاری
در مرحله اول یک پینه یا ساییدگی صورتی رنگ، بر روی پاهای پرنده ظاهر میشود. این ساییدگیها در سطح زیرین پا برای پرنده درد ایجاد کرده و باعث سخت راه رفتن میشود و به طور معمول هر دو پا را تحت تأثیر قرار میدهد. این پینهها نواحی کوچک صورتی مایل به قرمز هستند که روی پا و یا زیر آن، به وجود میآیند. علت این مشکل بیشتر محل زندگی و لانه نامناسب از قبیل کف قفس پلاستیکی، سخت و یا خشن یا نشستن بیش از حد طولانی در همان سطح است.
مرحله دوم، ایجاد زخم و ضایعات در محل ساییدگی است. از آنجا که پاهای آسیب دیده سطوح محافظتی خود را از دست دادهاند، باکتریهایی که بر روی سطوح مرتبط با پرندگان وجود دارند، منجر به ایجاد عفونت میشوند. زخم پای پرنده به تدریج، قرمزتر و ملتهب میشود. در این مرحله، علاوه بر پرداختن به مشکل اولیهای که باعث بروز این مسئله شده، به احتمال زیاد به مصرف آنتی بیوتیک نیز نیاز است.
در مرحله سوم این مشکل، اگر در همان مرحله اول و دوم به درمان پرداخته نشود، ممکن است عفونت جدیتر شده و زخم به رنگ آبی تیره یا سیاه درآید. در این مرحله ممکن است کج شدن پا و یا انگشتان و آسیب دائمی به پا رخ دهد. پرنده درد و ناراحتی را تجربه میکند و برای کم شدن درد، پای خود را از سطح بلند میکند. درمان در این مرحله نیاز به جراحی پای پرنده دارد. در صورت عدم توجه ممکن است پای پرنده برای همیشه کج شده و یا دیگر قادر به راه رفتن به صورت طبیعی نباشد.
عوامل باکتریایی که می تواند باعث شدت گرفتن عفونت میخچه شود ؟
عوامل باکتریایی که در عفونت میخچه پا پرندگان دخیل هستند عبارت است از : استفیلوکوکوس اورئوس، و در موارد نادر سودوموناس ایروجینوزا، گونههای کلپسیلا، کلستریدیوم، کورینه باکترها، گونههای نوکاردیا، اکتینمایسز، کندیدیا، استرپتوکوکوس، ای کولای، پروتئوس، پاستورلوز و گونههای اسپرژیلوس میباشند.
چگونه میخچه پا در پرندگان تشخیص دهیم ؟
برای تشخیص این بیماری باید به علایم بالینی و درصورت مشکوک بودن به دامپزشک مراجعه نمایید. اگر درگیری در سطح ۵ باشد ممکن است برای مشخص شدن اینکه آیا عفونت به استخوان سرایت کرده است یا خیر نیاز به رادیولوژی باشد.
راهکارهای پیشگیری از میخچه پا در پرندگان
پرنده و طیور خود را در شرایط کاملاً بهداشتی نگهداری کنید. کفپوش نرم و صافی برای بستر و محل نشیمنگاه پرنده تهیه کنید.حتی می توانید از پوشال های مناسب برای بستر آن ها استفاده نمایید تا محل نگهداری آن بدون پستی و بلندی باشد. در تغذیه پرنده خود دقت کنید و حتماً از جیرههای بالانس شده استفاده کنید.حاوی انواع پروتئین ها و ویتامین و مواد معدنی است .
روش های درمان میخچه پا در پرندگان
برای درمان این عارضه باید به شدت و میزان آن و همچنین علت بروز میخچه توجه نماید.درمان در مراحل اولیه بسیار راحت و با رعایت چندین نکات ساده(تغییر محیط و شرایط نگهداری ) امکان پذیر می باشد٬ ولی در مراحل دیگر که پا عفونت کرده است و نیاز به جراحی و مراقبت های بعد از جراحی و مصرف آنتی بیوتیک دارد.
دراین جا ما به شرح شرایط حاد و مراقبت های بعد از جراحی می پردازیم که عبارتند از :
جراحی:زمانی که میخچه بسیار عفونت کرده است وبه راحتی برطرف نمیشود ٬ باید میخچه را از پا برش زده و تخلیه نمایید و بعد از ضدعفونی کامل محل بخیه شود .که فقط باید توسط دامپزشکان متخصص جراحی انجام شود و بههیچوجه خودتان اقدام به برش و خروج میخچه نکنید، چراکه به دلیل عدم رعایت موارد بهداشتی پرنده دچار عفونت شده و درمان سختتر و پیچیدهتر میشود.
باندپیچی کردن پا : باندپیچی پا توسط مواد کلوئیدی و یا عسل علاوه بر اینکه جزو ضروری در بهبود زخم میباشند، همچنین با تمیز و مرطوب نگهداشتن محیط روند بهبودی را تسریع میبخشند. بانداژها در انواع مختلفی در بازار موجود میباشند و شما میتوانید از داروخانههای دامپزشکی و پت شاپ ها خریداری کنید. حتماً دقت کنید که باندپیچی باید تا زمان بهبودی کامل بهصورت مرتب عوض شود.
غوطه ور کردن پا : غوطهور کردن پای پرنده در آب گرم و با و یا بدون نمک اپسوم (سولفات منیزیوم) و یا محلول کلرهگزیدین باعث نرم شدن بخش سفت شده میخچه میشود.
تغییرات محیطی : باید شرایط نگهداری پرنده اصلاح شود. همیشه سعی کنید محل نگهداری پرنده و طیور خود را تمیز کنید و فضای کافی برای راحتی پرنده در نظر بگیرید. بستر طیور و پرندگان (مرغ، خروس، اردک، کبوتر، مرغ عشق، قناری، طوطی، فنچ، سهره، عروس هلندی و …) را بهطور مرتب تمیز و عوض کنید تا میزان آلودگی به حداقل برسد. بستری که برای آنها در نظر میگیرید باید صاف و هموار و نرم باشد.
آنتی بیوتیک :بعد از جراحی به تجویز دامپزشک حتما از آنتی بیوتیک استفاده نمایید .برای انتخاب آنتیبیوتیک مناسب بهترین راه کشت میکروب و تجویز آنتیبیوتیک بر اساس نتیجه کشت است. بهطور معمول آنتی بیوتیک هایی چون سفالسپورین ها، فلوروکینولون ها، لینکومایسین و کلیندومایسین استفاده میگردد. در صورتی استئومایلیت رخداده باشد انروفلوکساسین و کلرامفنیکل میتوان تجویز کرد.