بیماری کنل کاف در سگ ها

التهاب عفونی نای و نايژه‌ها يا كنل كاف (Kennel Cough) یاسرفه سگدانی يك بیماری حاد تنفسی در بين توله ‌سگ‌ها و سگ‌های بالغ می باشد. ناي لوله‌ای است كه وظيفه انتقال هوا را به درون شش‌ها به عهده دارد. نای به دو لوله ديگر به نام نايژه‌ تقسيم شده و هريك از نايژه‌ها به شش چپ و شش راست وارد می شوند.

كنل كاف بين سگ‌ها به شدت مسری است اما به انسان معمولاً انتقال پيدا نمی كند. برخلاف بسياری از بيماری های ديگر كه معمولاً يك عامل باعث ايجادشان مي‌شود، كنل كاف می تواند در اثر يك يا چند عامل عفونی مثل باكتری بردتلا برونشی سپتيكا، ويروس پاراآنفولانزا، ويروس آدنوويروس تيپ 2، ويروس هرپس سگ و باكتري ماكلوپلاسما و غیره ايجاد شود.

با اين وجود از عوامل ويروسی پارآنفولانزا و از عوامل باكتريایی بردتلا نسبت به بقيه شايع‌تر مي‌باشند.  به اين خاطر اين بیماری به اين نام خوانده مي‌شود كه بيشتر سگ‌هاي مبتلا به سرفه سگدانی يكي دو هفته قبل از شروع علائم، سابقه اقامت در اين مراكز پرجمعيت را داشته‌اند.

علائم بيماری می تواند بسته به سن، وضعیت تغذیه ، میزان کفایت سیستم ایمنی و شدت آسيب خوردن دستگاه تنفس از خفیف تا شديد و تهديدكننده جان حيوان ‌باشد.

• سرفۀ شدید، غالباً با صدای “خس خس” – این بارزترین علامت است
• آبریزش بینی
• عطسه
• بی حالی
• از دست دادن اشتها
• تب خفیف

اغلب موارد ويروس پارآنفولانزا و باكتری بردتلا با هم‌ديگر موجب اين بيماری می شوند كه حدود 2-14 روز به طول می انجامد.

توله‌سگ‌ها به اين بيماری حساس‌ترند و علائم شديدتری مثل بی حالی ، تب، بی اشتهایی، ذات‌الريه نيز ديده شوند. مرگ در اثر كنل كاف به ندرت ديده مي‌شود. بيشتر مبتلايان به سرفه سگدانی يا نقص ایمنی دارند يا توله‌سگ‌های واكسينه نشده هستند.

وقتی این علائم را مشاده کردید ابتدا مطمئن شوید که چیزی در گلویش گیر نکرده باشد چون ممکن است اینطور باشد و شما ان را با بیماری کنل کاف اشتباه گرفته باشید .پس خیلی آرام دهان سگ را باز کرده و پایین مری را به دقت بررسی کنید .اگر سگ شما پرخاشگری و ناآرامی می کند بهتر است از دامپزشک نیز برای اینکار کمک بگیرید .

*** این بیماری بیشتر در فصل تابستان شایع است .با این وجود ممکن است در سایر فصل ها هم اتفاق بیفتد.

 

چگونه بیماری کنل کاف در سگ ها را تشخیص دهیم ؟

بيشتر مبتلايان به كنل كاف سابقه اقامت در پانسيون، پرورشگاه، پناهگاه يا بستری شدن در مراكز دامپزشكي را طي يكي دو هفته را اخير داشته‌اند. بااين تاريخچه، عدم واكسيناسيون و شرح حال سگ معمولاً دامپزشك می تواند  مشكوك به اين بیماری شود. مبتلايان به سرفه سگدانی با فشار ملايم نای در ناحيه گردن و زير حنجره شروع به سرفه های پشت سرهم مي‌كنند.

گوش دادن به صداي ناي و ريه نيز مي‌تواند در رسيدن به تشخيص كمك‌ كننده باشد. آزمايش خون، راديولوژي از ريه‌ها و ديگر آزمايشات معمولاً واجب نيستند. از اين موارد تنها موقعي استفاده مي‌شود كه حيوان به مدت یک هفته تحت درمان قرار بگيرد اما بهبود پيدا نكرده باشد يا حالش وخيم‌تر شود. بيماري‌هاي ديگري مي‌توانند علائم شبيه به اين بيماري ايجاد نمايند بنابراين صرف وجود سرفه و يا آب‌‌ ريزش بيني نبايد تشخيص صورت بگيرد.

 

راه های پیشگیری از بیماری سرفه سگدانی

واکسنی برای باکتری بوردتلا که شایعترین عامل ابتلا به کنل کاف است، در دسترس است. سگهایی که به طور مکرر پانسیون می شوند، از امکانات مراقبت های روزانۀ سگ ها استفاده می کنند، در ورزش های مربوط به سگها شرکت می کنند، یا به هر صورت در معرض گروه های بزرگی از سگ ها هستند، می توانند از این واکسن بهره مند شوند، همچنین بسیاری از مراکز آموزشی، پانسیونها، محلهای نگهداری روزانه، نیاز به ارائۀ گواهی واکسیناسیون دارند.

این واکسن به صورت خوراکی، داخل بینی و تزریقی موجود است و بسته به نوع آن معمولاً ابتدا در دو دوز، به فاصلۀ دو تا چهار هفته استفاده می شود و به دنبال آن هر شش ماه تا یک سال، یک تقویت کننده تجویز می شود.
اگرچه، بیشتر موارد ابتلا به کنل کاف در اثر بوردتلا گزارش شده است، اما برخی از موارد نیز توسط سایر عوامل، از جمله باکتری های بوردتلا برونشیسپتیکا، آدنو ویروس نوع ۲ سگ سانان، ویروس پارااینفلونزای سگ سانان، کرونا ویروس تنفسی سگ سانان و مایکوپلاسماها، ایجاد شده اند، بنابراین، این واکسن ممکن است مانع ابتلای سگ شما به این بیماری نشود.

روش های درمان بیماری کنل کاف یا سرفه سگدانی

این بیماری در دو حالت خفیف و حاد می باشد که در زمانی که در مرحله خفیف است درمان خانگی موثر است میتواند باعث بهبود شرایط سگتان شود .

در درمان خانگی باید بیشتر از حالت معمول به تغذیه و استراحت سگ توجه نمایید .باید به اندازه کافی به سگ آب بدهید زیرا در روند بهبود سرفه تاثیر گذار است .در حالت خفیف سگ شما طی ۱ تا ۲ هفته درمان می شود و حال مساعدی خواهد داشت .

ترکیب عسل با آب گرم

عسل یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان‌ خانگی سرفه سگ است (البته نه فقط سگ‌ها). عسل باعث تسکین گلو می‌شود و در نتیجه سرفه کردن سگ شما رو به حداقل می رساند. برای این کار کافی است که نصف تا ۱ قاشق غذاخوری رو با آب گرم ترکیب کنید و بگذارید که سگتان نوش جان کند. بسته به تعداد دفعات سرفه سگ، می توانید این معجون خوشمزه رو تا سه بار در روز به سگ بدهید.

از دستگاه بخور استفاده کنید

یکی دیگر از راهکارهای درمان سرفه سگ، استفاده از دستگاه بخور هست. البته نیاز به هزینه زیاد نیست و می توانید از مدل‌های کوچک آن خریداری کنید. دستگاه رو در کنار سگتان که در حال استراحت هست قرار بدهید و بگذارید تا هوا رو مرطوب کند. مرطوب کردن هوا یکی از بهترین راه‌ها برای درمان سرفه خشک سگ محسوب می شود.

استفاده از بخار درمانی

این راهکار خانگی هم برخلاف اسم ترسناک اون، بسیار کم هزینه و راحت است . کافیست که آب گرم رو در حموم باز کنید و اجازه بدهید که حموم بخار بگیرد. سگتان را وارد حموم کنید و این فرصت رو بدهید که چند دقیقه‌ای از این هوا تنفس کند. البته دقت کنید که سگ شما نباید زیر دوش برود، چون هدف از این کار  چیز دیگریست!

در روش خانگی سگتان باید در استراحت مطلق به سر ببرد.

درمان در حالت حاد و شدید

در فرم‌های شديد بيماری كه حيوان بی اشتهاست و غذا نمی خورد يا علائم ذات‌الريه از خود نشان می دهد از آنتی بيوتيك‌هاي قوی به همراه داروهای گشادكننده برونش، سرم درمانی و اكسيژن درمانی استفاده می شود. در مواردی ممكن است احتياج به بستری نمودن سگ باشد. همانطور كه ذكر شد فرم حاد بيشتر در توله‌سگ‌ها ايجاد می شود و در بالغين كمتر اين نوع درمان‌ها به كار می روند. از آنتي ‌بيوتيك‌های محلول كه در درمان كنل كاف استفاده می شوند می توان به كوآموكسی كلاو، آزيترومايسين، داكسی سايكلين، انروفلوكساسين و كوتريموكسازول اشاره نمود.

نکاتی جهت مراقبت هنگام سرفه کردن سگ

حالا که با علت سرفه سگ و راه‌های درمان اون آشنا شدید، بهتره یک سری نکات رو هنگام مراقبت از سگ در این دوران رعایت کنید:

• در این دوران تا جای ممکن خونه تکونی و تمیزکاری خانه بشوید! ذرات شیشه پا‌ک‌کن و مایع‌های تمیز کننده، همچنین گرد و غبار تولید شده هنگام استفاده از جاروبرقی، باعث تحریک گلوی سگ بیمار شده و شرایط رو سخت‌تر می کند.
• دود سیگار، قلیون و کلا هر دود مضری، به دلایل گفته شده روند بهبود این بیماری را کند می کند.
• در این مدت ترجیحا سگتان را بیرون نبرید، اما در صورت نیاز، به جای قلاده از مهارهای آزادتر استفاده کنید تا کمتر به گلو و نای سگ فشار وارد کند. استفاده از قلاده‌های سفت باعث افزایش سرفه کردن سگ می شود.