مراحل زایمان در سگ ها

سلام به دوستان عزیز الی پت .همه کسانی که سگ در خانه نگهداری می کنند احتمال این را باید باخود بدهند که در صورت عقیم نکردن سگ ممکن سگ شما باردار شود.که این موضوع خود مسئولیت های جدید برای شما خلق می کند.شاید با فهمیدن اینکه سگ شما باردار هست شوکه شوید یا شایدم خوش حال شوید! اما چیزی که ما در این مقاله می خواهیم با شما در میان بگذاریم .نحوی زایمان سگ ها می باشد.چه زمان مناسب برای زایمان است؟زایمان سگ چقدر طول می کشد؟باید برای حفظ جان مادر و توله سگ ها چیکار کنید؟به چه وسایلی احتیاج دارید؟و یکسری از این موارد باید حتما بدانید .با ما همراه باشید و حتما با دقت این مقاله را تا آخر بخوانید.

زایمان سگ

سگها از حدودا ۶ ماهگی و با شروع اولین دوره پریود سگ، توانایی باردار شدن را خواهند داشت و در صورتی که جفتگیری صورت گیرد باردار می شوند.پس از گذشت زمانی در حدود ۵۸ الی ۶۵ روز بعد از عمل جفت گیری جنین ها (به توله های کامل تبدیل شده اند) آماده ی ورود به دنیای جدید و بیرون آمدن از رحم مادر می شوند و بدین ترتیب فرآیند زایمان به صورت غریزی و بر اساس زمان بیولوژیکی بدن مادر توله ها به وقوع می پیوندد.البته تعیین زمان زایمان کار دشواری است زیرا ممکن است تاریخ جفت گیری و حاملگی متفاوت باشد.زمان زایمان به عواملی چون نژاد سگ٬جثه سگ بستگی دارد.

سگها در هربار زایمان حدود 6-8 توله به دنیا می آورند. عمل زایمان حدودا ۱۲ الی ۳۶ ساعت طول خواهد کشید که این امر به تعداد توله ها و سابقه ی زایمان مادر آن ها دارد.

سزارین سگ باردار ممکن است ؟

علائم فرا رسیدن زمان زایمان سگ

از علائم نزدیک شدن به وضع حمل می‌ توان به مواردی مانند:

• بی قرار شدن حیوان
• بروز رفتار های عجیب و لانه گزینی
• کاهش دمای بدن حیوان (چند ساعت قبل از وضع حمل که به طور معمول در این زمان دمای بدن حیوان به 37- 36 درجه می رسد.)
• سگ مادر خسته و بیحاله
• بی‌اشتها می شود و ممکن است از ۲۴ ساعت قبل از زایمان دیگر غذا نخورد
• مدام روی جای خوابش پنجه می کشد.
• شروع به لیسیدن ناحیه تناسلیش می کند
• ممکن است علائمی مانند حالت تهوع یا خارج شدن ترشحات از واژن هم مشاهده شود.

برای اینکه راحت تر متوجه شویدکه زمان زایمان است یک هفته قبل از موعد زایمان دمای بدن سگتان را کنترل کنید در صورت افت دما نیم تا یک درجه ٬ بدانید که زمان زایمان نزدیک است.می توان به شروع انقباضات که از روی شکم قابل مشاهده است، افزایش تعداد تنفس و قلب نیز اشاره کرد.

تاخیر در زایمان سگ

عواملی وجود دارد که ممکن است زایمان سگ را به تاخیر بیاندازد:

• اشتباه در تاریخ جفت گیری سگ ها
• محاسبات اشتباه در مورد مدت دوران بارداری
• باردار نبودن سگ
• ناتوانی سگ در به دنیا آوردن توله هایش

حاملگی کاذب در سگ ها

برخی از سگ ها علائم بارداری را نشان می دهند ولی واقعا باردار نیستند. در سگ ها پدیده ای به نام حاملگی کاذب وجود دارد. برای تایید بارداری، معاینه با سونوگرافی و احتمالاً اشعه ایکس توسط دامپزشک پیشنهاد می شود.

آماده کردن جای مناسب برای زایمان سگ

بهترین مکان برای زایمان سگ جایی است که به آن عادت دارند و اصطلاحا لانه آن هاست.سگ ها معمولا در شب زایمان می کنند .این به طور غریزی است .آن ها برای ایجاد امنیت بیشتر زایمان در لانه و شب هنگام را انتخاب می نمایند.

یک جعبه با سبد بزرگ را به عنوان لانه آماده کنید.حتی می توانید از پت شاپ ها نیز تهیه نمایید.داخل آن را با پارچه نخی یا پشمی بپوشانید.لانه ای که برای سگ فراهم می کنید باید ویژگی های زیر را داشته باشد:

• در محیطی آرام، ساکت و خلوت باشد و دمای محل زایمان سگ هم همیشه حدود ۲۲ درجه باشد.
• کف لانه رو با یه پارچه جاذب رطوبت مثل حوله بپوشانید.
• اندازه لانه به حدی بزرگ باشد که سگ بتواند به راحتی در آن دراز بکشد و بچرخد.
• لانه گرم و راحت باشد.
• دیواره های لانه به اندازه ای بلند باشد که توله های تازه به دنیا آمده نتوانند فرار کنند، ولی انقدر هم کوتاه باشد که سگ مادر بتواند به راحتی از آن خارج شود.

وسایل مورد نیاز برای زایمان سگ

•     روزنامه باطله (برای تمیز کردن و پوشوندن جعبه زایمان)
•     پارچه تمیز (برای زیر سگ موقع زایمان)
•     چندتا حوله‌ی تمیز و خشک ( برای تمیز کردن توله‌ها بعد از به دنیا اومدن)
•     دماسنج ( برای اندازه‌گیری دمای بدن سگ قبل از زایمان)
•     نخ دندون ( برای بریدن بند ناف توله‌های تازه به دنیا اومده)
•     دستمال حوله‌ای ( برای تمیز کردن توله‌ها بعد از به دنیا اومدن)
•     قیچی تمیز ( برای کوتاه کردن بند ناف توله‌های تازه به دنیا اومده)
•     کیسه آب گرم برای گرم نگه داشتن توله‌ها بعد از تولد ( مراقب باشید زیادی داغ نباشد)
•     بتادین برای تمیز کردن شکم توله ها بعد از قطع بند ناف
•     ترازو برای اندازه‌گیری وزن توله‌ها
•     شماره تلفن دامپزشک و نزدیکترین اورژانس حیوانات

مراحل زایمان طبیعی سگ

 مرحله اول

در مرحله اول حیوان علائم وضع حمل را از خود نشان می دهد، بهتر است که بدانید نشانه ها و مدت زمان این مرحله در سگ ماده بسیار متفاوت و متغیر است. این مدت زمان می تواند از 4 تا حدود 24 ساعت و برخی اوقات از 6 تا 12 ساعت طول بکشد. از بارز ترین نشانه های آن می توان به بی قراری حیوان و پیدا کردن آشیانه اشاره کرد. در این زمان سگ ماده به پهلوی خود نگاه می‌ کند و له له می‌ زند، احتمال این که روی زمین پنجه بزند نیز وجود دارد. حتی برخی از نژاد های سگ در این زمان دچار استفراغ و یا لرزش می شوند.

برای نگهداری سگ نر بهتر است یا ماده ؟

مرحله دوم

در این مرحله سگ ماده به پهلوی خود می خوابد و وضع حمل با انقباض های قوی رحم و هم چنین عضلات شکمی اتفاق خواهد افتاد. در برخی از موارد ویژه احتمال دارد که زایمان در حالت ایستاده و با قوز کردن حیوان انجام شود. به طور معمول تقریباً 60 درصد از توله ها رو به سر و حدود 40 درصد آن ها رو به عقب متولد می شوند. زمانی که نوزاد وارد کانال زایمان می‌ شود، انقباضات شکم و رحم قوی‌ تر می شود. هنگام وضع حمل بسته به قدرت بدنی حیوان و تجربه قبلی که در زایمان داشته است و مهم تر از همه تعداد توله ها، بین 1 تا 3 ساعت زمان می برد. البته باید افزود که احتمال دارد این مرحله تا 24 ساعت یا بیشتر از آن نیز طول بکشد.

فاصله تولد هر توله به طور معمول نیم ساعت است، اما فاصله زمانی تا مرز سه ساعت نیز قابل قبول است. در زمان وضع حمل ترشح سبز تیره ای از واژن حیوان خارج می شود که نتیجه جدا شدن جفت از رحم می باشد.

زمانی که ترشحات خارج می شود حیوان این ترشحات را می‌ لیسید. احتمال این که تعداد تنفس به شدت افزایش پیدا کند و به 150 بار در دقیقه برسد نیز وجود دارد، البته عمق تنفس در این زمان کم است. زمانی که توله متولد می شود، توسط مادر لیسیده می شود البته مراقبت اصلی از آن ها بعد از به دنیا آمدنشان انجام می شود. هر کدام از توله ها که متولد می شوند سگ‌ ماده بند ناف را با کمک دندان های آسیاب خود می جوید و از فاصله حدود 2 الی 3 سانتی متری آن را قطع می کند.

خصوصیات محل نگهداری توله سگ

جالب است که بدانید اگر بند ناف قطع شده بلند باشد سگ‌ماده دوباره سعی می کند تا آن را کوتاه کند. به طور معمول سگ های ماده زایمان تقریبا ساکتی دارند، مگر این که شرایط آن ها سخت باشد. اگر سگ نر در زمان وضع حمل در کنار سگ ماده باشد به طور معمول با شروع زایمان زوزه می کشد و ناله می کند. به یاد داشته باشید ایجاد هر گونه مزاحمت برای سگ ماده در این زمان، باعث می شود تا حیوان روند طبیعی زایمان را ادامه ندهد.

 مرحله سوم

پرده های جنینی در این مرحله خارج می شود، امکان دارد سگ‌ ماده بند ناف را بعد از خارج شدن از داخل رحم بخورد. مرحله سوم طی دو ساعت بعد از متولد شدن آخرین توله کامل خواهدبود. زمانی که همه توله ها متولد شدند مادر در کنار آن ها می نشیند و توله ها را به سوی پستان های خود هدایت می‌ کند. در زمانی که توله ها تازه متولد شده اند سر خود را به چپ و راست حرکت می دهند و بر روی زمین می خزند، اگر به چیز سردی برخورد کنند فورا از آن فاصله می‌ گیرند و به دنبال گرمای بدن مادر خود می‌ گردند. نوزاد دو روزه بعد از تولد به خوبی یاد می گیرد تا چگونه پستان های مادر خود را بمکد.

مشکلات احتمالی در حین زایمان سگ چیست؟

گاهی وقت ها با سخت زایی برخی سگ ها روبه رو می شویم .در صورت مشاهده یکی از علایم زیر فورا با دامپزشک تماس بگیرید:

• اگر سگ مادر بیش از حد بیحال و ضعیف است و قبل، حین و بعد از زایمان حالت طبیعی ندارد.
• اگر جفت خارج شده ولی توله هنوز به دنیا نیامده یعنی توله‌های به دنیا نیامده در حال تلف شدن هستند و اکسیژن و خون کافی به انها نمیرسد.
• مشاهده خونریزی شدید (بیشتر از چند قطره) خطرناک است و باید سریع با دامپزشک تماس بگیرید.
• اگر فرآیند زایمان خیلی زیاد طول بکشد ممکن است سگ خسته بشود و دیگر تلاشی برای به دنیا آوردن توله‌ها نکند؛ در این صورت لازم است حتما با دامپزشک تماس بگیرید.
• اگر سگتان برای زاییدن تلاش می کند اما هنوز هیچ توله‌ای به دنیا نیاورده باید سریع با دامپزشک تماس بگیرید؛ چون احتمالا یه مشکلی وجود دارد.

مراقبت از سگ تازه زایمان کرده

1. سگ مادر رو بلافاصله حمام نبرید و فقط با دستمال بدنش رو تمیز کنید. چند هفته بعد از زایمان سگ میتونه حمام کند.
2. برای سگ مادر و توله‌هاش مکانی آرام، گرم و ساکت فراهم کنید تا مادر با خیال راحت بتواند از توله‌هایش مراقبت کند.
3. سگ مادر معمولا در روزهای اول به خواب و استراحت زیادی نیاز دارد تا بتواند با هوشیاری از توله‌هایش مراقبت کند.
4. همیشه آب تازه و غذا در نزدیکی مادر قرار بدهید تا لازم نباشد برای غذا خوردن از توله‌هایش دور بشود.
5.  در نگهداری از سگ مادر باید مواد غذاییِ بسیار مقوی و حاوی پروتئین و مواد معدنی مورد نیاز برایش فراهم کنید تا پاسخگوی نیازهای بدن مادر پس از زایمان و در دوران شیردهی باشد. در این مورد حتما با دامپزشک مشورت کنید.

می توانید در مقاله بهترین غذای سگ ایرانی و خارجی چیست ؟ متوجه غذای مناسب برای سگ تازه زایمان کرده شوید.

مشکلات احتمالی و بیماری‌‌‌های بعد از زایمان سگ

ترشحات رحم: ترشحات بعد از زایمان سگ تا هشت هفته هم ممکن است طول بکشد و کاملا طبیعی است. این ترشحات ظاهری شفاف یا صورتی دارند و ممکن است حاوی خون کهنه باشد.

اگه این ترشحات بیشتر شامل خون، بوی بدی است یا شبیه به عفونت و چرک هست نشانه ترشحات غیرطبیعی واژن و رحم هست و لازم است که سگ هرچه زودتر توسط دامپزشک معاینه شود.

تب: سگ مادر ممکن است تا ۲۴ الی ۴۸ ساعت بعد از زایمان دمای بدنش بالا برود و تب داشته باشد، اما اگر علاوه بر تب، علائم بیماری و بیحالی هم دارد طبیعی نیست .باید با دامپزشک تماس بگیرید.

التهاب رحم یا متریت (Metritis): زمانی که جفت داخل رحم سگ باقی مانده باشد یا مشکلی در جریان زایمان به وجود امده باشه ممکن است منجر به التهاب رحم بشود. در صورت مشاهده علائمی مثل تب، کم اشتهایی، ترشحات عفونی و بدبوی واژن، عدم علاقه مادر به توله ها یا عدم تولید شیر لطفا بلافاصله با دامپزشک تماس بگیرید.

اکلامپسی یا افت سطح کلسیم خون: در سه هفته اول بعد از زایمان و به خاطر ناتوانی سگ مادر در تامین میزان کلسیم شیر، ممکن است مشکل اکلامپسی پیش آید. این مشکل معمولا در سگ‌های نژاد عروسکی دیده می شود و مصرف مکمل کلسیم در دوران بارداری، سگ رو مستعد این مشکل و بیماری می کند.

سگ‌‌هایی که این مشکل را دارند علائمی مثل بی‌قراری، اسپاسم عضلات، راه رفتن سخت و خشک و حتی تشنج را ممکن است داشته باشند.در صورت مشاهده حتما به دامپزشک مراجعه کنید.

ورم پستان یا مشکل ماستیت (Mastitis): ورم پستان یا التهاب بافت پستان زمانی اتفاق می افتد که سینه‌ها به خاطر عفونت، سفت، قرمز و دردناک می شوند. تو این شرایط سگ مادر موقع شیردادن به توله هایش درد زیادی را تحمل می کند؛ ولی اتفاقا توله‌ها با مکیدن شیر به کاهش التهاب و دفع عفونت کمک می کنند. در صورتی که نگران این مشکل هستید با دامپزشک مشورت کنید؛ چون در مواقعی ممکن است سگ به درمان نیاز داشته باشد.

تولید نکردن شیر (Agalactia): این مشکل وقتی پیش می آید که شیر سگ یا تولید نمیشود یا نمی تواند از پستان‌‌ها خارج شود. اگه توله سگها به خوبی می مکند اما شیری خارج نمیشود لازم است که با دامپزشک صحبت کنید.

مطالعه کنید :

آموزش مکان دستشویی به سگ در آپارتمان

علت اسهال خونی در سگ ها

دلایل نفس نفس زدن سگ