بیماری کوکسیدیوز در کبوتران-علائم وپیشگیری ودرمان

سلام دوستان من فاطمه هستم .این مقاله ای که در سایت الی پت منتشر میکنم بسیار کاربردی و در سلامت کبوتران شما موثر است . امیدوارم که از این مطلب لذت ببرید. نظرات خودتون رو در انتهای این مقاله برای ما کامنت بزارید و یا سوال های خودتون رو در انتها از ما بپرسید.

بیماری انگلی کوکسیدیوز چیست ؟

کوکسیدیا نوعی انگلی تک یاخته ای است که با چشم غیر مسلح دیده نمی شود و باعث بروز عوارض گوارشی در کبوترها میگردد. عامل این بیماری دو نوع کوکسیدیا هستند که عبارتند از: [simple_tooltip content=’یمریا گونه ای از انگلی است که شامل گونه های مختلفی است که قادر به ایجاد بیماری کوکسیدیوز در حیواناتی مانند گاو ، مرغ ، سگ (به خصوص توله سگ) ، گربه (به خصوص بچه گربه) و نشخوارکنندگان کوچکتر از جمله گوسفند و بز هستند’]ایمریا[/simple_tooltip]  لابینا و ایمریا کولمباروم است که عوارض مشابهی را در کبوترها ایجاد می کنند ، اما از لحاظ شکل اووسیت باهم اختلاف دارند. اووسیت بیضی یا دایره ای شکل می باشد که پس از گذشت مدتی به شکل عفونت زا یا اسپوردار تبدیل می شود. محل استقرار انگل ، روده كوچك و بزرگ در كبوتر مي باشد.کوکسیدیوز می تواند برای کبوترهای شما کشنده باشد. این بیماری سیستم گوارشی کبوتر را تحت تأثیر قرار می دهد که باعث می شود کبوترها کمتر غذا بخورند و در صورت خوردن، غذا را به خوبی هضم نکنند، به این معنی که منابع و مواد معدنی کمتری جذب بدن آنها می شود. خبر خوب این است که کوکسیدیوز در کبوترها، قابل درمان و پیشگیری است. علت اصلی کوکسیدوز مسمومیت غذایی است؛ بنابراین از سالم بودن غذای کبوتر خود همیشه مطمئن شوید.

 دوره زندگی انگلی

1- رشد خارجی : پس از خروج اووسیت ها همراه مدفوع کبوتر آلوده در صورت وجود دمای مناسب ورطوبت کافی واکسیژن در کف لانه ، اووسیت به شکل عفونت زا ( اسپور دار) تبدیل می شود. این مرحله دو روز طول می کشد.

2 – رشد داخلی : هنگامی که کبوتر همراه با آب و غذای آلوده، شکل بیماریزای انگلی را می بلعد، این مرحله آغاز می گردد، این مرحله به دوفاز تقسیم می شود:

الف – مرحله تقسیم غیر جنسی:

 این مرحله در داخلی رودهها صورت می گیرد و در طی آن جداره خارجی اووسیت اسپور دار در اثر هضم توسط اسیدهای معده از بین می رود واسپورزوئیت دوکی شکل متحرک آزاد شده که به دیواره روده ها حمله می کند و در آنجا تکثیر یافته و به سلولی های دیگری حمله می کند ومروزوئیت را ایجاد میکند.

مروزوئیت ها متحرک بوده و به سلولهای دیگر حمله میکنند وبا ادامه این تقسیمات بعد از تخریب بسیاری از سلول های روده تعداد زیادی مروزوئیت تولید می گردد ودیده شده است که در یک سلولی در حدود 5/2 میلیون مروزوئیت تولید می شود.

 ب – مرحله تقسیم جنسی:

مروزوئیت متحرک به دو نوع سلولی مختلف تبدیل می گردد که عبارتند از:

ماکروگامتوسيت : يا سلول هاى جنسی ماده.

ميکرو گامتوسيت : يا سلول هاى جنسی نر.

سپس دو سلول جنسی نر وماده درهم آميخته شده وسلول تخم (زیگوت ) ويا اووسيت را ایجاد میکنند که همراه با مدفوع خارج می شود و دوره زندگی انگلی تکرار می شود.

این مرحله، یعنی از ورود اووسیت به رودهها تا خروج آن همراه با مدفوع تقریباً چهار تا پنج روز به طول می انجامد.

راه های انتقال بیماری کوکسیدیوز

•  – کبوترهای بهبود یافته، حامل انگلی خواهند بود اما دوباره به بیماری مبتلا نمی گردند، در نتیجه برای همیشه منبع آلودگی پرندگان سالم باقی خواهند ماند.از طریق آلوده شدن آب و غذای کبوترها به مدفوع کبوترهای آلوده منتقل می شود.
• – بیماری ممکن است از راه تماسی با کبوترهای تازه خریده شده و یا از راه آمیزش با کبوترهای همسایه و یا از راه وسایل آلوده منتقل گردد.
• – علاوه بر عواملی فوق لذکر، عوامل دیگری مانند انتقال به مکان جدید، کمبود مواد غذایی و آلودگی آب و یا ابتلای به بیماریهای دیگر، می تواند در ایجاد بیماری مؤثر باشد.
• -اووسیست اسپوروله (Sporulated oocyst) به‌عنوان مرحلۀ عفونت‌زا در چرخۀ زندگی انگل درنظر گرفته می‌شود. کبوتر عفونی و بهبود یافته اووسیست‌ها را دفع می‌کنند که در واحدهای چندسنی موجب بروز مشکل خواهند شد. اووسیست‌ها شاید به‌طور مکانیکی از طریق البسه و پوشش‌های کفش پرسنل، تجهیزات آلوده و یا در برخی از موارد از طریق انتشار بستر و گرد و غبار طی مسافت‌های کوتاه انتشار یابند.

علائم بالینی بیماری کوکسیدیوز در کبوتر

• اولین علامت قابل مشاهده کوکسیدیوز در کبوتر اسهال است که در موارد شدید ممکن است خونین باشد.برخی از موارد مدفوع آبکی (اسهال) قهوه ای تیره و یا قرمز مایل به قهوه خونین.
•  سوء هاضمه، بی اشتهایی، از دست دادن آب بدن و افزایش آب آشامیدنی ،از دست دادن وزن بدن، عدم توانایی به پرواز است.
•   اغلب از دست دادن آب بدن کبوترباعث بروز پدیده ی پاهای خشک و چشم های فرو رفته می شود .
•  بررسی پاتولوژی به طور عمده در گسترش گاز روده دیده می شود.
  

  

• تلافات در جوجه ها
• احتقان مخاط روده، خونریزی، نکروز
• کم خونی در موارد حاد مشاهده می­شود.
• رشد جوجه های بهبود یافته متوقف می شود.
• عدم پاسخ به محرک های خارجی
• مشاهدۀ افسردگی، ژولیدگی پرها

اگر علائم بالینی وجود داشته باشد ، معمولاً یک دوره حاد کوکسیدیوز با میزان مرگ و میر تا 100 مشاهده می شود. سیر بیماری ۸ تا ۲۰ روز طول می کشد. پس از ظهور اولین علائم ، مرگ پس از 2-4 روز اتفاق می افتد.

عواملی که در وقوع واگیری‌های بالینی کوکسیدیوز دخیل هستند، عبارتند از:

• افزایش محتوی رطوبت بستر به بیش از ۳۰% در نتیجۀ ورود باران به داخل یا نشت مایعات
• تضعیف ایمنی
• افزودن مقادیر پایین‌تر از سطح مطلوب ترکیبات آنتی‌کوکسیدیال و یا اختلاط ناکافی این ترکیبات در خوراک
• استرس‌های مدیریتی و محیطی همانند تراکم بیش از حد، سیستم‌های ناکارآمد خوراک‌دهی و تهویۀ ناکافی

نشانه های درمانگاهی:

بیماری به دو صورت تظاهر می یابد :

پرندگان حامل بیماری که نشانه های درمانگاهی از خود نشان نمی دهند:

این حالت در کبوترهای بالغ و کبوترهای بهبود یافته از بیماری دیده می شود ودرآن کوکسیدیا  از راه مدفوع، دفع و کبوترها با خوردن غذای آلوده دوباره به عفونت مبتلا می گردند و بدین گونه دوره زندگی کوکسیدیا ادامه می یابد بدون آن که نشانه های بیماری ظاهر گردد.

پرندگان مبتلا به شکل حاد بیماری:

این حالت در جوجه کبوترها از سن سه هفتگی دیده می شود. جوجه ها در این سن به علت نداشتن دستگاه ایمنی، توانایی مقابله با بیماری را ندارند ودر عفونت، تعداد زیادی از سلول های روده از بین می روند ودر نتیجه عوارض  رودهای مانند اسهال موکوسی و گاه خونین ایجاد می کنند.

کبوتر مبتلا دچار لاغری مفرط، ناراحتی و ضعف عمومی می گردد که ممکن است منجر به فلجی شود و معمولاً مرگ ومیر کبوتر در نتیجه ضعف و یا عفونت باکتریایی ثانویه اتفاقی می افتد.

نشانه های کالبد گشایی:

1.تورم شدید در دیواره بخشی میانی رودهها به همراهی  خون دیده می شود.

2.بیماری را می توان با نمونه گیری از محتویات روده ها و بررسی نمونه در زیر میکروسکوپ و مشاهده اووسیت تشخیص داد.

3. بیماری های زیادی از نظر وجود اسهالی با هم مشابه هستند که گاهی این اسهال خون آلود می باشد، مانند آلودگی به کرم های نخی شکل، کرم های گرد و کرم های نواری و هم چنین عفونت باکتریایی نظیر سالمونلوز و ایشرشیا کلی  از بیماری هایی هستند که با اسهال همراهاند.

تشخیص بیماری کوکسیدیوز

جراحات ماکروسکوپیک ایجاد شده توسط آیمریا تنلا، آیمریا نکاتریکس و آیمریا برونتی دارای ارزش تشخیصی هستند. در صورت بررسی میکروسکوپیک مخاطات تخریب شدۀ سکوم و روده‌ها، اووسیست‌ها قابل مشاهده خواهند بود.
* روده‌های متعلق به پرندگان تحت تأثیر و قربانی شده که در دی‌کرمات‌پتاسیم ۵% (5% potassium dichromate) حفظ گردیده‌اند (به‌منظور کشت و تعیین نوع گونه‌های آیمریا)
* روده‌هایی که دارای جراحات ماکروسکوپیک هستند در فرمالین ۱۰% به‌منظور انجام بررسی هیستولوژیک
* نمونه‌های خوراک به‌منظور انجام آزمون آنتی‌کوکسیدیال‌ها
* نمونه‌های بستر به‌منظور شمارش اووسیست‌ها

پیشگیری:

1.  رعایت نظافت واز بین بردن شرایط مناسب رشد اووسیت ها و جلوگیری از آلودگی پرنده ها به اووسیت . جهت این کار باید مدفوع کبوترها را روزانه تمیز کرد ویا این که پرندگان را در قفس نگه داشت ودر تمیزی لانه ها و خشک کردن کف لانه ها و استفاده از استابلایزر و ویرکن اس جهت ضد عفنی سطوح و هواه لازم است تا در نتیجه رطوبت و فضای مناسب برای رشد ونمو اووسیت ها فراهم نگردد. هم چنین باید پرواز آزاد کبوترها را محدود کرد.
2. همان طور که قبلا نیز اشاره شد، کوکسیدیا بدون هیچ نشانه بیماری درکبوترهای بالغ وجود دارد و هنگامی که مقاومت پرندگان براثر عوامل مختلف مانند بیماری های دیگر، کمبود مواد غذایی، حمل ونقل و عوامل دیگر تضعیف میگردد این بیماری ظاهر میشود. به همین علت باید به کبوتر ها جیره ی غذایی متعادل حاوی ویتامین ,B,K3  A  کمپلکس داده شود .
3.  همان طور که قبلا توضیح داده شد، اووسیت ها برای زنده ماندن و رشد ونمو نیازمند رطوبت و درجه حرارت مناسب هستند ودر این شرایط می توانند پیشی از یک سال زنده بمانند. نور خورشید و خشکی کوکسیدیا را از بین می برد. همچنین استفاده از مواد ضد عفونی کننده می تواند اووسیت ها را نیز از بین ببرد ماننداوی درس پلاس و استابلایزر
4.  نصب و مدیریت مناسب سیستم‌های آبرسانی (آبخوری‌ ها).
5. تهویۀ مناسب و قابل قبول.
6.  حفظ تراکم توصیه شده.
7. فراهم‌سازی فضای کافی برای مصرف خوراک.
8.  افزودن آنتی‌کوکسیدیال‌ها به جیره در سطوح توصیه شده از بروز عفونت بالینی ممانعت خواهد کرد.
9.   تغذیه خوب و کافی.
10.  گام های مناسب برای محافظت از خود در برابر مدفوع  و کاهش حضور در کبوترخانه .
11.  جداکردن کبوترهای بیمار و حذف آنها.
12. جادادن به کبوترهای باقی مانده در محلی غیر آلوده.

دارو و راه های درمان کوکسیدیوز

در هنگام معاینه کبوترها ، در صورت وجود اووسیت در مدفوع پرنده باید درمان را برای سه تا پنج روز دیگر ادامه داد.
معرفی داروهای داخلی موثر بر کوکسیدیوز و طریقه مصرف آنها :
در این قسمت شما را با دو داروی بینظیر ساخت داخل معرفی می نمایم که می توانید یکی را برای درمان  سریعا انتخاب فرمائید :

 آمپرولیوم اینتر شیمی

کوکسی پلاس ورسلاگا

کمبین پاور داک

به طور خلاصه کوکسیدیوز یک بیماری مهم و همه جایی است که در انواع پرندگان ، طیور،برخی حیوانات اهلی و خانگی دیده می شود که توسط انگلی به نام ایمریا ایجاد می‌شود. انگل در دستگاه گوارش تکثیر می‌یابد و سبب تخریب بافت روده و در نتیجه موجب سوء جذب، کم‌آبی، از دست دادن خون، از دست دادن رنگدانه پوست و افزایش حساسیت به سایر بیماری‌ها می‌شود.