سزارین سگ باردار ممکن است ؟

اگر سگتان باردار شده است راه سختی پیش رو دارید و باید اطلاعات زیادی در مورد نگهداری و مراقبت در زمان بارداری و زایمان سگ پیدا کنید. سگ‌ها بعد از دو ماه بارداری، زایمان می‌کنند و هر بار حدود ۶-۸ توله به دنیا می آورند. زایمان یک تجربه خیلی حساس برای سگ و همین‌طور صاحب سگ می باشد و اگر کوچک‌ترین مشکلی پیش آید جان سگ مادر و توله هاش به خطر می افتد. البته شما به عنوان صاحب سگ می توانید با رعایت برخی نکات و داشتن اطلاعات کافی به زایمان بی‌خطر سگتان کمک کنید.

گاهی اوقات به دلایل مختلف سگ نمی تواند به صورت طبیعی و راحت زایمان کند. مثلا ممکن است اندازه توله بزرگ تر از دهانه رحم باشد، یا اندازه لگن مادر کوچک باشد یا حتی توله در موقعیت بدی قرار داشته باشد. برای همین توصیه می شود سریعا عمل سزارین برای حیوان انجام شود. برخی نشانه ها کمک می کند به اینکه متوجه شوید حیوان برای وضع حمل به کمک و جراحی نیاز دارد؛ مثلا نشانه هایی که نشان دهد جنین تحت فشار و استرس قرار گرفته است.

بعضی از نشانه های فشار جنینی، ترشحات سبز، قرمز یا سیاه رنگ است که اغلب به این معنی است که جفت جدا شده است. البته عمل سزارین را هرگز نباید پیش از موعد زایمان انجام داد. دامپزشک عموما تا زمانی که درد زایمان شروع شود، صبر می کند، با درجه ٬حرارت بدن حیوان را اندازه گرفته و براساس آن اقدام به جراحی می کند. زمان بندی در سزارین برای زنده نگه داشتن توله ها بسیار مهم است. اگر ظرف ۴۸ ساعت بعد از افت دمای بدن، هیچ علامتی از زایمان رخ نداد، باید احتمال بدهید که سگ مادر به اینرسی اولیه رحم دچار شده و به سزارین نیاز دارد.

آماده کردن لانه برای زایمان طبیعی سگ

سگ‌ها به طور غریزی عادت دارند در لانه خود زایمان کنند تا فضای امن و راحتی برای توله هایشان  فراهم کنند. با نزدیک شدن زمان زایمان سگ باید برای مادر و توله‌های او لانه مناسبی آماده کنید. اول یه جای ساکت، آروم و راحت (مثلا یه اتاق) رو برای زایمان اختصاص بدهید. در این فضا به یه جعبه یا سبد بزرگ به عنوان لانه نیاز دارید.

لانه و جعبه زایمان سگ باید این ویژگی‌ها رو داشته باشد:

• در محیطی آرام، ساکت و خلوت باشد و دمای محل زایمان سگ هم همیشه حدود ۲۲ درجه باشد.
• لانه گرم و راحت باشد.
• کف لانه رو با یه پارچه ای که رطوبت را جذب می کند مثل حوله بپوشانید.
• اندازه لانه به حدی بزرگ باشد که سگتان بتواند به راحتی درآن دراز بکشد و بچرخد.
• دیواره های لانه به اندازه ای بلند باشد که توله های تازه به دنیا اومده نتوانند فرار کنند، ولی انقدر هم کوتاه باشد که سگ مادر بتواند به راحتی پایین بیاید.

مراحل زایمان طبیعی سگ ها

مرحله اول: شروع انقباضات رحم

• سگ مادر خسته و بی حال است
• به طرز غیرعادی تمایل به مخفی شدن دارد
• بی‌اشتها می شود و ممکن است از ۲۴ ساعت قبل از زایمان دیگر غذا نخورد
• مدام روی جای خوابش پنجه می کشد به گونه ای که لانه را برای زایمان آماده کند
• شروع به لیسیدن ناحیه تناسلیش می کند
• ممکن است علائمی مثل حالت تهوع یا خارج شدن ترشحات از واژن هم مشاهده بشود.

مرحله دوم: شدیدتر شدن انقباضات و شروع زایمان و تولد نوزاد سگ

در این مرحله، انقباضات شدیدتر و فاصله شان هم کوتاه‌تر می شود و در نهایت منجر به زاییدن اولین توله می شود. توله‌ها معمولا با فاصله ۴۵-۶۰ دقیقه از همدیگر و بعد از ۱۰ الی ۳۰ دقیقه زور زدن سگ ماده به دنیا می آیند.

سومین مرحله زایمان: خارج شدن جفت

مرحله آخر زایمان خارج شدن جفت می باشد. جفت یک توده سبز تیره مایل به سیاه می باشد که بعد از به دنیا آمدن هر توله سگ از بدن سگ مادر خارج می شود و سگ مادر معمولا این جفت را می خورد .

جفت ساختاری همراه با جنین دارد که اکسیژن و مواد مغذی توله سگ در حال رشد را تامین می کند. جفت باید تقریبا ۱۵ دقیقه بعد از تولد هر توله خارج شود . با این حال، همیشه خارج شدن جفت به این ترتیب نیست و ممکن است  چند تا توله پشت سر هم به دنیا بیایند و بعد جفت هایشان بیرون بیاید.

بهتره حواستان به زایمان سگ باشد و تعداد جفت‌ها را بشمارید؛ چون اگر همه جفت‌ها (یعنی به تعداد توله‌ها) خارج نشوند احتمالا جفت داخل رحم سگ مانده و ممکن است باعث عفونت شود.

دلیل اینکه سگی به سزارین نیاز دارد چیست ؟

یکی از دلایلی که ممکن است سگ ها را نیازمند سزارین کند، ویژگی ها و خصلت های فیزیکی حیوان است. مثلا بولداگ های فرانسوی و انگلیسی خصلت نژادیشان اینطور است که سر جنین به طرز قابل توجهی بزرگ تر از باسن است. همین باعث می شود خیلی از بولداگ ها نتوانند به طور طبیعی زایمان کننده در صورت حامله شدن این نژاد باید از قبل برای سزارین او برنامه ریزی کنید.

البته هر نژاد دیگر با ساختار بدنی مشابه هم همین وضع را دارد. مثلا بوستون تریر ها، پاگ ها، یا پکینزها هم اغلب نیازمند عمل سزارین هستند. ممکن است برخی از آنها بتوانند طبیعی زایمان کنند اما به طور معمول زایمان این نژادها تحت مراقبت پزشک و با فرض نیاز به سزارین انجام می شود. به هر حال بهتر است از قبل پیش بینی شرایط ناجور را بکنید تا اینکه یکهو با موقعیت عجیب و غیر قابل کنترلی مواجه شوید.

اندازه رحم سگ

نژادهای دیگری که نیاز به سزارین دارند، سگهایی هستند که با رحم بزرگ شناخته می شوند. متوسط اندازه رحم در سگها به گونه ای است که نهایتا توله در آن جا می شود. اگر تعداد توله ها بیشتر از این باشد که در این نژادها محتمل است)، زایمان برای حیوان سخت می شود. در واقع او این قدر در طول زایمان خسته خواهد شد که دیگر توان به دنیا آوردن توله های بیشتر را ندارد. برای همین نیاز به حضور دامپزشک است تا بتواند به او با عمل سزارین کمک کند.

نژادهایی که به بیشتر زایی یا دارای رحم بزرگ شناخته می شوند – شامل باست هوند، بیگل، بولداگ های آمریکایی، بول ماستیف، روتوایلر، نوعی سگ خرمایی تریر، تازی افغان و… هستند. خطر دیگری که متوجه سگ های با توله زیاد است، مسئله تغذیه است. آنها نهایتا بین شش تا هشت توله را بتوانند در لحظه تغذیه کنند و برای تغذیه مابقی توله ها به کمک احتیاج دارند.

ترشحات غیر طبیعی از واژن سگ

بعد از به دنیا آمدن توله ها، مایع سیاه مایل به سبزی خارج می شود که طبیعی بوده و به علت وجود رنگدانه اوتروردین است. این مایع در اطراف و لبه های محل های اتصال جفت وجود دارد. بعد از مدتی رنگ ترشحات به قهوه ای مایل به قرمز تغییر پیدا می کند و به موکوس شفاف و طبیعی تبدیل می شود. اما اگر قبل از به دنیا آمدن اولین توله، شاهد این ترشحات سبز رنگ بودید، یا بعد از به دنیا آمدن، به جای این ترشحات، ترشحات سفید رنگ مشاهده کردید، باید سریعا به دامپزشک مراجعه کنید. احتمالا حیوان در زایمان دچار مشکل شده است.

چه تست یا آزمایش هایی قبل از سزارین سگتان لازم است؟

آزمایش های پیش از عمل بستگی به سن و سال و وضعیت سلامت عمومی حیوان دارد. برای سگهای جوان که سلامت خوبی دارند، حداقل آزمایش ها لازم است. در این حد که دامپزشک باید مطمئن شود حیوان، حامله شده و الان وقت زایمانش است. ضمنا او از عکس با اشعه ایکس کمک می گیرد تا وضعیت را بررسی کند. قبل از اینکه حیوان را بیهوش کند هم یک آزمایش خون ساده می گیرد.

در مورد حیوانات مسن تر که وضعیت سلامتی شان مطلوب نیست، آزمایش های بیشتری نیاز است. احتمالا به طور منظم آزمایش خون CBC انجام می شود، تست های سرم بیوشیمیایی انجام می شود، آزمایش ادرار می گیرند و قبل از بیهوش کردن حیوان، یک عکس هم از قفسه سینه خواهند گرفت. این آزمایش ها مورد به مورد فرق می کند و در کل به سلامت کلی حیوان در زمان انجام عمل بستگی دارد.

چه نوع بیهوشی ای برای سزارین سگتان لازم است؟!

همچنان که در انسان ها نوع بیهوشی اهمیت دارد، برای سگها هم همین طور است. انجام بی حسی نخاعی در سگها انتخاب مناسبی نیست. اغلب حیوان حاضر به همکاری نبوده و بعید است حتی اگر دردش را کامل از بین برده باشند، باز آرام بگیرد. بنابراین نیاز به بیهوشی کامل است که هم درد را از بین ببرد، هم بیهوش اش کند و هم آرام در موارد معمول، به حیوان یک تزریق وریدی انجام می شود تا داروی آرام بخش و ضددرد آرامش کند. بعد از آن تازه می توانند لوله تنفسی را داخل نای او قرار داده و با گاز بیهوشی او را بیهوش کنند و بعد به او اکسیژن رسانی کنند.

مراحل سزارین سگ

بعد از بیهوش کردن سگ، حیوان در حالی که به پشت خوابانده شده، روی میز جراحی قرار می گیرد.موی بیشتر قسمت تحتانی او کوتاه می شود و پوست این ناحیه با صابون جراحی پاک و منطقه را برای جراحی استریل می کنند. سپس دامپزشک یک برش کوچک، مشابه برش عقیم کردن حیوان می زند. البته این یکی برش کمی بزرگتر است.

از یک چاقوی کوچک جراحی برای برش دادن پوست ناحیه پایین شکمی و سپس باز کردن حفره شکمی استفاده می شود. رحم نمایان می شود و توله ها خارج می شوند. توله یا توله ها یکی یکی به دستیار داده میشود تا راههای هوایی شان را تمیز و تنفس شان را تحریک کند. در صورت لزوم هم بهشان دارو بدهد.

سپس رحم را بخیه می زنند. جای این بخیه ها به مرور زمان خوب خواهد شد و لایه های مختلف شکمی با بخیه های قابل جذب بسته می شوند. ترمیم این لایه های درونی و بیرونی، ۱۰ تا ۱۴ روز طول می کشد.

طول مدت عمل چقدر است؟

این جراحی در اغلب موارد چیزی حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت زمان خواهد برد. این زمان شامل آماده سازی و بیهوشی هم می شود. در حیوانات چاق یا حیوانات با شکم های بزرگ، این پروسه ممکن است طولانی تر شود یا حتی به دو جراح نیاز باشد.

خطرات و عوارض جانبی سزارین برای سگ چیست؟

خطرات کلی و عمومی این جراحی بسیار پایین است. اما خطرات عمده این جراحی، بحث مربوط به بیهوشی عمومی، خونریزی، عفونت، عفونت های بعد از جراحی و باز شدن بخیه ها هستند. میزان عوارض کلی کم است اما اگر حیوان دچار مشکل جدی شد، ممکن است خطر مرگ او را تهدید کند. شاید لازم باشد حتی حیوان دوباره تحت عمل جراحی قرار بگیرد.

مراقبتهای معمول بعد از سزارین سگ چیست؟

بعد از عمل به حیوان داروهای مسکن داده میشود تا درد از بین برود. این داروها باید در حد اعتدال داده شده و بی خطر باشند. سگهای جوان معمولا بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت به وضعیت عادی برمی گردند و یک تا دو روز بعد از عمل مرخص می شوند. در بعضی موارد سگ همان روز که جراحی شده، می تواند به خانه برگردد. البته مراقبت های خانگی باید در خانه ادامه داشته باشد تا بخیه های ۱۰ تا ۱۴ روز خوب شوند.

از آنجایی که توله ها از مادر تغذیه می کنند لازم است مادر تغذیه مناسب و سرشار از کلسیم، فسفر، مواد معدنی و ویتامین داشته باشد تا بتواند انرژی اش را حفظ کند. بعد از عمل، آب تازه برای مادر را فراموش نکنید. ضمنا برش زایمان و جای عمل روزانه باید توسط صاحب حیوان بررسی شود که مبادا نشانه ای از قرمزی، ورم، درد یا ترشح مشاهده شود.